SKKN Một số kinh nghiệm hay trong phương pháp dạy nghe

 A. Đặt vấn đề
 I- Lý do chọn đề tài
 Trong thời đại ngày nay, thời đại bùng nổ khoa học kỹ thuật và 
thông tin thì việc nắm ngoại ngữ thông dụng nhất: Tiếng Anh để giao 
tiếp với các nước khác trên thế giới là một điều hết sức cần thiết. Do 
vậy Tiếng Anh đang trở thành ngoại ngữ số một được dạy ở nước ta.
 Trước đây mục tiêu chủ yếu của việc dạy và học ngoại ngữ là đọc 
hiểu để phục vụ nghiên cứu văn học, khoa học kỹ thuật. Ngày nay 
nhằm phục vụ chính sách mở của, đổi mới, hoà nhập với khu vực và 
thế giới, mục tiêu của việc dạy học ngoại ngữ là giao tiếp. Để học sinh 
giao tiếp tốt, giáo viên phải thay đổi cách dạy theo phương pháp giao 
tiếp bằng ngôn ngữ ( nghe- nói )
 Nghe là một trong bốn kỹ năng quan trọng của việc học ngoại ngữ. 
Chúng ta không thể giao tiếp được nếu không nghe. Để thành công khi 
đối thoại, ta phải nghe hiểu được những gì người khác nói. Khi nói 
Tiếng Anh, ta có thời gian để nghĩ là sẽ nói gì, dùng từ như thế nào. 
Còn khi nghe, ta phải chú ý đến nghe hiểu. Thực tế học nghe là một kỹ 
năng yếu nhất trong bốn kỹ năng. Việc dạy kỹ năng nghe đôi lúc còn 
bị coi nhẹ, không theo phương pháp do một số lý do như: cơ sở vật 
chất ở một số trường còn thiếu, không đồng đều như: không có băng 
đài hoặc băng đài chất lượng kém, thiếu ổ cắm ở lớp học, cuối kỳ, cuối 
năm không thi nghe.
 Tại sao nghe lại là một việc khó khăn?
 Khi học sinh nghe giáo viên đọc, các em đã quen với giọng điệu của 
thầy cô. Ngoài ra thầy cô có thể đọc chậm, dùng cử chỉ hoặc hành 
động để gợi ý những phần nghe khó. Do đó việc nghe trở nên dễ dàng 
hơn. Nhưng khi nghe băng, học sinh phải đối mặt với những khó khăn 
sau:
- Không kiểm soát được điều sẽ nghe.
- Lời nói trong băng quá nhanh.
- Bài nghe có nhiều từ mới.
- Trọng âm bài nghe khác.
- Hoc sinh không nghe thường xuyên sẽ không nhận ra những từ mà 
các em biết.
Vậy làm thế nào để giúp các em mở rộng phạm vi nghe, để một tiết 
học nghe bớt căng thẳng và trở nên thú vị. Đó là điều mà rất nhiều 
giáo viên đang trăn trở?
 1 /g/ và /k/ trong từ: "pig" và ' pick", hai từ này chỉ có một âm khác giữa 
chúng; hoặc là các cặp từ như " sheep và ship", " run và sun". Trong 
mỗi cặp từ này, sự khác nhau giữa các từ chỉ có một âm độc nhất đã 
hình thành một từ mới với nghĩa hoàn toàn khác nhau. 
 2- Nghe cũng liên quan đến việc lĩnh hội cấu trúc câu. Ví dụ khi 
nghe câu "Would you pick up the phone up ? " người nghe phải nhận 
ra rằng: " pick" là một động từ của câu và " phone" là một danh từ. 
Ngoài ra người nghe phải nhận biết được trật tự của từ và ngữ điệu của 
câu, phải xác định được đó là loại câu gì: câu trần thuật. câu hỏi, hay 
cảm thán.
 3- Một kỹ năng khác của nghe là khả năng suy ra những thông 
tin không được chỉ ra trực tiếp. Ví dụ khi nghe câu: "Yesterday, after 
getting up and having breakfast, Peter went to school" " học sinh phải 
luận ra rằng" Peter went to school in the morning ". Từ ngôn ngữ các 
em có thể hiểu được nhiều điều không được nói trực tiếp.
 4- Khi nghe các em cũng không cần thiết phải hiểu hết mọi từ 
mà các em nghe được, nhưng các em phải hiểu được ý chính của các 
thông tin mà các em vừa nghe, đây là vấn đề cơ bản nhất. Kỹ năng này 
gọi là kỹ năng nghe lướt.
II- Các biện pháp khắc phục khó khăn khi nghe:
 1- Giới thiệu chủ đề, ngữ cảnh, tình huống, nội dung có liên quan 
đến bài nghe: khai thác xem học sinh đã biết và chưa biết gì về nội 
dung sẽ nghe, gợi trí tò mò, tạo hứng thú về nội dung bài sắp nghe.
 2- Cho học sinh đoán , nghĩ trước những điều sắp nghe trong một 
ngữ cảnh nhất định. Điều này chú ý của học sinh vào bài nghe và gây 
hứng thú của học sinh đối với bài học.
 3- Giải thích một số từ và cấu trúc cần thiết: tuy nhiên là không 
cần giới thiệu hết từ mới, nên để học sinh đoán nghĩa của từ trong ngữ 
cảnh. Nếu học sinh không hiểu nghĩa của từ sau khi nghe, tôi sẽ giải 
nghĩa bằng định nghĩa hoặc cho ví dụ.
 4- Soạn ra các yêu cầu, nhiệm vụ và bài tập về nội dung nghe.
 5- Khi tiến hành các hoạt động nghe, việc dùng trực quan, tranh, 
hình ảnh minh hoạ kèm theo sẽ hỗ trợ rất tốt cho việc làm rõ ngữ cảnh, 
gợi ý nội dung sắp nghe. Tranh ảnh là phương tiện để kiểm tra mức độ 
nghe hiểu của học sinh. Nghe, xác định tranh có liên quan, sắp xếp 
tranh theo thứ tự.
 3 Cho học sinh một số tình huống hoặc tranh có đánh số a,b đảo 
lên bảng. Học sinh thảo luận nhóm đoán thứ tự tranh hoặc câu có sẵn 
xuất hiện trong bài nghe.
 + Pre- question
 Giáo viên cho một vài câu hỏi có chứa ý chính của bài nghe để tập 
trung sự chú ý của học sinh trong khi nghe . Học sinh không phải đoán 
câu trả lời, sau khi nghe lần một, yêu cầu học sinh trả lời.
2- While- listening
 Học sinh tập trung nghe chi tiết để hoàn thành yêu cầu nghe..Mở 
băng 2-3 lần, yêu cầu học sinh nghe, làm các dạng bài tập nghe hiểu 
theo yêu cầu sách giáo khoa hoặc do giáo viên thiết kế như:
 - Defining T - F 
 - Check the correct answer
 - Matching
 - Filling in the gap, chart
 - Answer the comprehension questión
 - Lediberate mistake
 VD: Khi đọc một bài miêu tả bức tranh. Trong khi đọc, giáo viên cố 
tình mắc lỗi , học sinh nghe và sửa lỗi sai.
3- Post- listening
 Giáo viên chọn chủ đề liên quan đến bài nghe , thiết kế các hoạt 
động sau khi nghe như: thay đổi thông tin, nêu ý kiến cá nhân, nêu các 
vấn đề tương tự cho học sinh liên hệ bản thân. Hoạt động có thể là:
 a) Recall the story: Cho học sinh kể lại bằng ngôn ngữ của mình. 
Giáo viên có thể giúp học sinh bằng những gợi ý nhỏ như tranh, câu 
đơn giản.
 b) Write it up: Yêu cầu học sinh viết lại những thông tin nghe 
được bằng ngôn ngữ của mình, sử dụng thông tin ở trong khung, tranh 
vẽ.
 c) Roll- story: Học sinh đóng vai nhân vật trong bài nghe.
 d) Disscussion: Thảo luận vấn đè trong bài theo cặp- nhóm.
 Trên đây là một số thủ thuật nghe hiểu để rèng luyện kỹ năng nghe 
cho học sinh. ở lớp 6,7 kỹ năng nghe được dạy phối hợp với các kỹ 
nưng khác nen việc giáo viên phải thiết kế các bài tập nghe là cần thiết 
. ở lớp 8, kỹ năng nghe được dạy tách biệt, các bài tập nghe đều liên 
quan đến chủ đề bài học và sử dụng các 
 5 Đáp án: Raw sewage, oil spills, garbage, waste materials from 
factories, oil washed from the land.
Lần 2: GV yêu cầu học sinh đọc kỹ các thông tin cho trước trong bảng 
và sau đó nghe băng để điền các thông tin còn thiếu (nghe 2 lần)
Secondly:..
Thirdly:.
Next:.
Finally:.
+ GV yêu cầu HS so sánh đáp án với bạn.
+ Yêu cầu HS trình bày kết quả.
Lần 3 : GV yêu cầu học sinh nghe, kiểm tra đáp án.
3) Post- listening
Cho HS chơi trò chơi " Chain game"
Yêu cầu học sinh thực hành theo nhóm 4 để tóm tắt lại nội dung bài 
nghe.
S1: Firstly,secondly
S2: Firstly,secondly, Thirdly,
S3: Firstly,secondly, Thirdly, Next
S4: Firstly,secondly, Thirdly, Next,, Finally
V) Kết quả nghiên cứu:
 Qua một thời gian giảng dạy các tiết nghe hiểu theo phương pháp 
đã trình bày ở trên, tôi thấy có những ưu điểm sau :
 - Học sinh có diều kiên thực hành " pairwork' và " groupwork".
 -Với việc nghe băng một vài lần, học sinh có thể nắm được thông tin 
chính của bài đồng thời phát triển được các kỹ năng phụ khác như: 
Nghe lướt, khả năng suy luận và đoán nghĩa của từ.
 - Giờ học sinh động hơn, học sinh được tham dự vào nhiều hoạt động 
khác nhau.
 - GV có thể đẽ dàng giúp đỡ những học sinh kém.
 - Học sinh được rèn luyện cả 4 kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng nghe 
nói. Kỹ năng đọc được thể hiện qua việc làm bài tập. Kỹ năng viết 
được thể hiên qua việc viết kết quả các bài tập. 
 -Với việc dạy một tiết nghe hiểu phương pháp trên, kết quả kiểm tra 
nghe của học sinh cũng có tiến triển rõ rệt. Cụ thể :
 7 .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ý kiến đánh giá của chủ tịch hội đồng khoa học cơ sở
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
 Mục lục
 9