SKKN Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học môn Tiếng Anh cho học sinh Lớp 6 ở trường THCS

 UBND HUYỆN GIA LÂM
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 MÃ SKKN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ KINH NGHIỆM BỒI DƯỠNG PHƯƠNG PHÁP TỰ 
HỌC MÔN TIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 6 Ở TRƯỜNG 
 THCS
 Môn: Tiếng anh
 Cấp học: THCS
 NĂM HỌC 2015-2016 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
3. Cách thức tổ chức áp dụng
 3.1. Tổ chức bồi dưỡng cho học sinh 21-24
 3.2. Tổ chức kiểm tra kết quả
 3.3. Tổ chức các hình thức học tập cho học sinh
4. Kết quả thực hiện
 4.1. Về nhận thức môn học: 24-25
 4.2. Về kết quả học tập
 C. KẾT LUẬN 25
1. Bài học kinh nghiệm 25
2. Đề xuất kiến nghị 26-27
 2.1. Đối với giáo viên: 
 2.2. Về phía nhà trường:
 2.3. Về phía Phòng giáo dục:
* Tài liệu tham khảo 28
* Phụ lục 29-31
 2 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
 Thực tế, các em học sinh ở trường THCS phải học rất nhiều môn học nên 
việc đầu tư thời gian cho mỗi môn học sẽ không nhiều. Vì vậy, nếu học sinh không 
có phương pháp học tập đúng đắn thì kết quả học tập không cao, mà lại mất nhiều 
thời gian. Trong thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy việc học tập và thực hành bộ môn 
tiếng Anh của các em học sinh còn gặp nhiều khó khăn, không phải các em không 
có khả năng lĩnh hội kiến thức mới mà các em chưa có phương pháp học tiếng Anh 
hiệu quả.. Học Ngoại ngữ đòi hỏi người học phải say mê, linh hoạt, nhạy bén và 
đặc biệt là phải tự học. Nhận thức được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc bồi 
dưỡng ý thức tự học cho học sinh, trong quá trình giảng dạy tôi đã chú ý tới các 
biện pháp nhằm nâng cao tinh thần học tập của học sinh giúp các em có phương 
pháp tự học nhằm mang lại hiệu quả học tập. Những kinh nghiệp đó đã được thể 
hiện trong đề tài : “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học môn 
tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS”
2. Phạm vi nghiên cứu
 Tất cả học sinh đang học và sẽ học môn tiếng Anh đều rất cần được bồi 
dưỡng phương pháp tự học, nâng cao hiệu quả học tập. Tuy nhiên trong đề tài này 
tôi chỉ xin được tập trung vào bồi dưỡng phương pháp tự học môn tiếng Anh cho 
đối tượng là các em học sinh lớp 6 tại trường THCS .
 4 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
trực tiếp giảng dạy bộ môn tiếng Anh của trường THCS, tôi nhận thấy việc cần 
thiết là phải giúp các em học sinh lớp 6 có được phương pháp tự học môn tiếng 
Anh ngay từ những ngày đầu tiên của năm học.
1. Một số kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng phương pháp tự học cho học sinh.
1.1. Phương pháp học bài cũ:
 Đối với mỗi học sinh, trước khi đến lớp cần phải học bài cũ, công việc này 
phải được thực hiện ở nhà. Khi các em có phương pháp tự học ở nhà, những kiến 
thức vừa được học trên lớp sẽ khắc sâu đối với các em hơn, như vậy khi đến lớp 
tiếp thu kiến thức mới các em sẽ hiểu ngay và có cơ hội để vận dụng và sáng tạo. 
Thường thì một tiết học tiếng Anh ở trên lớp các em được học về từ vựng, các cấu 
trúc câu, bài hội thoại, đoạn văn hay được nghe những đoạn hội thoại. Vậy thì về 
nhà các em sẽ học những gì? Và học như thế nào cho hiệu quả mà vẫn có hứng thú 
học tập?
1.1.1. Học thuộc từ mới
 Khi học Ngoại ngữ nói chung và học tiếng Anh nói riêng học sinh cần phải 
tiếp cận, nhận biết được những yếu tố nhỏ nhất và cơ bản đầu tiên để làm cơ sở cho 
giao tiếp bằng ngôn ngữ đó chính là phần từ vựng. Đối với các em học sinh lớp 6 
việc để học thuộc một từ mới tiếng Anh, vận dụng vào những tình huống cụ thể 
không phải là điều dễ dàng. Như vậy cần phải giúp các em hiểu khi học từ mới các 
em học những nội dung gì và học như thế nào? để giải quyết vấn đề này, tôi đã tiến 
hành bồi dưỡng các em những nội dung sau:
a. Những yêu cầu khi học từ mới:
- Phải viết được từ tiếng Anh.
- Hiểu được nghĩa tiếng Việt
- Biết cách phát âm từ tiếng Anh đó.
- Biết vận dụng từ tiếng Anh đó vào ngữ cảnh cụ thể trong giao tiếp.
Ví dụ: a student : học sinh /'stjud∂nt/ - I am a student/ Are you a student?/ My 
sister is a student
b. Cách học thuộc từ mới nhanh và hiệu quả:
Cách 1: Viết từ mới lên các mẩu giấy sau đó dán lên khu vực bàn học, để mỗi khi 
ngồi vào bàn học được nhìn thấy chúng sẽ nhớ lâu hơn. (chú ý viết bằng bút chì để 
sử dụng lần sau).
 A student:  A doctor
 (I’m a student) (My father is a doctor)
 6 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
Cách học có thể như sau: 
- Lúc đầu đọc cả phần từ tiếng Anh và nghĩa tiếng Việt tương ứng, cố gắng ghi nhớ 
nghĩa tiếng Việt.
- Che phần nghĩa tiếng Việt, đọc phần tiếng Anh, kiểm tra xem mình đã nhớ nghĩa 
tiếng Việt chưa.
- Khi đã nhớ nghĩa tiếng Việt của các từ, thì che phần tiếng Anh, nhìn vào phần 
tiếng Việt và kiểm tra xem mình có đọc và viết chính xác các từ tiếng Anh tương 
ứng hay không.
Việc nghi chép từ và học từ được thực hiện sau mỗi bài học và thực hiện thường 
xuyên trong quá trình học tập. Trong quá trình học nên tự đưa ra tình huống có 
những từ tiếng Anh đó để luyện tập sử dụng (không nhất thiết là häc sinh phải biết 
hết các từ, nếu từ nào chưa biết có thể dùng bằng tiếng Việt.)
1.1.2. Học thuộc các mẫu câu có trong bài
 Trong tiếng Anh, hiện tượng ngữ pháp, cấu trúc và từ vựng được thiết lập và 
phát âm hoàn toàn khác so với tiếng Việt. Cách viết câu tiếng Anh cũng khác nhiều 
so với cách dịch sang tiếng Việt. Từ việc các em đã có được vốn từ vựng khi học 
thuộc chúng, các em còn cần phải học thuộc các cách đưa từ vựng đó vào thành câu 
văn trong những ngữ cảnh cụ thể. Như vậy, việc học thuộc các mẫu câu cũng rất 
quan trọng.
a. Yêu cầu khi học các mẫu câu:
- Viết được mẫu câu 
- Phân tích các thành phần có trong mẫu câu đó
- Sử dụng mẫu câu đó để đặt câu theo tình huống cụ thể
- Tìm các tình huống có trong bài sử dụng mẫu câu đó.
b. Cách học mẫu câu:
+ Viết các mẫu câu đó vào trong một quyển sổ tay, bao gồm cách thành lập, cách 
sử dụng.
+ Tìm các câu trong bài học , bài tập có liên quan đến mẫu câu 
+ Tự nghĩ ra tình huống sử dụng mẫu câu đó.
Ví dụ (1): Khi học "Unit 3. At home," học sinh được học mẫu câu hỏi về số lượng 
đối với danh từ đếm được.
* Form: How many + N(s) + are there + in + one’s + N?
 There is + a/an + N (singular – countable noun)
 There are + số lượng + N(s)(plural – countable noun)
 8 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
b. Cách thực hiện:
- Luyện tập bài hội thoại có thể giúp cho khả năng phát âm của mình tốt hơn. Khi 
đọc cần chú ý trọng âm và ngữ điệu của câu. Tự mình đóng các vai trong bài hội 
thoại, nếu có thể nên kết hợp với bạn bè hoặc anh chị em để thực hiện. Tập cho 
mình những thói quen trong giao tiếp như: tự tin, thể hiện sự quan tâm đến người 
mình đang giao tiếp, nếu một mình đóng vai thì sẽ đứng trước gương để thực hiện. 
Trong điều kiện cho phép, nên thu âm của mình vào và phát lại sẽ nhận ra cái được 
và chưa được.
Ví dụ: " Unit 5. Things I do" (A5)
Ba: What do you and Nga do after school? Lan: Yes, they do.
Lan: We play volleyball. Ba: Do you play soccer?
Ba: What do Thu and Vui do? Lan: No, I don’t.
Lan: They play soccer. Ba: Does Nga play soccer?
Ba: Do girls play soccer? Lan: No, she doesn’t.
- Để tóm tắt hoặc kể lại nội dung bài khóa giáo viên cần hướng dẫn các em hiểu nội 
dung chính của bài sau đó vận dụng kiến thức của mình để diễn đạt lại. Chú ý 
những thay đổi cần thiết.
+ Chuyển đổi các đại từ (I/You -> He/She, my/your -> his/her, me -> 
her/him..)
+ Chia động từ cho phù hợp với chủ ngữ mới. (I play -> He plays.)
Ví dụ: Đoạn hội thoại giữa Ba và Lan trong "Unit 5: Things I do" (A5)
 Thu and Vui play soccer after school. Lan and Nga don’t play soccer. Nga 
and Lan play volleyball after school.
- Trong quá trình học trên lớp các em đã tham gia trả lời các câu hỏi của bài khóa. 
Tuy nhiên sẽ có những câu hỏi các em chưa tự trả lời được, vì vậy cần hướng dẫn 
các em khi về nhà phải tự mình trả lời lại các câu hỏi đó với mục đích ôn lại bài và 
rèn kĩ năng đọc hiểu, từ đó giúp các em hiểu nội dung bài sâu hơn, nhớ lâu hơn.
Ví dụ: "Unit 5: Things I do" (A2)
 a. What does Nga do every day? – She gets up at six.
 b. What does Nga do every morning? – She goes to school.
 c. What does she do every afternoon? – She plays games.
 d. What does she do every evening? – She does her homework.
 10 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
- Dùng bút chì để làm bài tập
- Làm trực tiếp vào sách bài tập
- Trong quá trình làm phát hiện có những từ mới nào sẽ gạch chân và cố gắng đoán 
nghĩa nếu cần thiết sẽ tra từ điển và ghi luôn nghĩa sang bên cạnh. Sau đó ghi sang 
sổ tay từ vựng cá nhân.
- Trao đổi với bạn bè để hoàn thiện bài tập.
- Trong quá trình làm các bài tập lưu ý các em ghi chép những từ mới, cấu trúc, 
ngữ pháp xuất hiện trong các bài tập để mở rộng vốn kiến thức ngôn ngữ.
Ví dụ: "Unit 2: At school"
 B. Where do you live? (A4,5,6- P13)
Bài tập điền từ còn thiếu để hoàn thành các mẩu đối thoại ngắn. Các em sẽ ghi lại 
mẫu câu hỏi và trả lời về nơi ở của bạn mình.
 Where do /does + S + live? 
 - S + live/lives + on + tên phố + Street
 - S + live/ lives + in + tên xã/ huyện/tỉnh. (mẫu câu này sẽ sử dụng khi các em 
 trả lời cho bài tập 6. Write the answers: d, Where do you live?)
1.2. Phương pháp chuẩn bị bài mới
 Thực tế giảng dạy cho thấy học sinh sẽ đạt kết quả học tập cao chỉ khi các 
em có động cơ học tập đúng đắn và niềm say mê hứng thú với bộ môn. Động cơ 
học tập chỉ có được khi các em cảm thấy có hứng thú với môn học và thấy được cả 
sự tiến bộ của mình. Trong tiết học, các em cảm thấy mình có vị trí, có ý nghĩa khi 
được tham gia vào trả lời các câu hỏi, phát biểu xây dựng bài và nhận xét được câu 
trả lời của bạn, đóng góp vào bài giảng của cô giáo những kiến thức hiểu biết mà 
các em có được từ sự nghiên cứu qua sách báo, khai thác trên mạng InternetVậy 
các em sẽ phải làm như thế nào và làm gì để đón nhận một bài học mới một cách có 
hiệu quả? Bên cạnh công việc học bài cũ, các em còn phải biết cách tự học, tự 
chuẩn bị bài mới ở nhà. Sau đây là một số cách bồi dưỡng cho học sinh cách tự 
chuẩn bị bài ở nhà.
1.2.1 Chuẩn bị bài khóa
 Chuẩn bị bài khóa là công việc quan trọng giúp cho các em tiếp thu bài trên 
lớp nhanh hơn và hiệu quả hơn. Vì mỗi tiết học, các em không chỉ dừng lại ở việc 
lĩnh hội kiến thức từ giáo viên, mà còn linh hoạt vận dụng những kiến thức đó vào 
thực tế, áp dụng sáng tạo vào việc tạo ra các tình huống giao tiếp có mục đích. 
 12 “Một số kinh nghiệm bồi dưỡng phương pháp tự học
 môn tiếng Anh cho học sinh lớp 6 ở trường THCS ”
+ Trường của các em có bao nhiêu thầy cô giáo? Có bao nhiêu bạn học sinh của 
cả trường? của từng khối? và của lớp mình?
Ví dụ 3: "Unit 10: Staying healthy B. Food and drink", các em sẽ mang đến lớp 
những hoa quả thật làm cho lớp học sẽ sôi nổi và mang nhiều màu sắc.
+ Các em chuẩn bị một số loại hoa quả như: cam, táo, nho, chuối, rau củ quả: cà 
rốt, bắp cải/ đậu/ hànhđồ uống như: sữa, nước lavie... 
1.2.3. Chuẩn bị những vấn đề vướng mắc cần hỏi thầy, cô giáo
 Tiếng Anh là một môn khó học, đòi hỏi người học phải đầu tư thời gian, 
công sức, sự say mê với môn học. Nhưng khi có hứng thú, say mê học tập rồi thì 
trong quá trình học các em sẽ gặp không ít trở ngại. Một trong những sự trở ngại đó 
là khi làm bài tập hoặc đọc bài trả lời các câu hỏi có những phần các em không 
hiểu, không biết phải làm gì thì các em lại không biết hỏi ai. Những thế hệ phụ 
huynh học sinh hiện nay rất ít người có khả năng hiểu biết về ngoại ngữ, phần vì họ 
không được học, và cũng vì công việc của họ không có sự liên quan đến Ngoại 
ngữ. Cho nên các em học sinh khi gặp khó khăn sẽ không có người giúp tháo gỡ 
những vướng mắc để các em lại tiếp tục say sưa với những phần việc đang làm. 
Chính vì vậy việc hướng dẫn các em ghi chép lại những điều cần hỏi, cần cô giáo 
giải thích ra vở là rất cần thiết.
+ Trước tiên các em cần xác định những vấn đề chưa hiểu sẽ được cô giáo giải 
thích, không nên quá coi trọng việc không hiểu một câu, hay không làm được một 
phần của bài tập là lo lắng, hay bị cô giáo phê bình. 
+ Động viên các em tích cực tự học và ghi chép lại những vấn đề vướng mắc, sau 
đó sẽ hỏi cô giáo vào những giờ trên lớp, lúc ra chơi hay bất kì lúc nào mà thầy cô 
giúp đỡ được. 
+ Thầy cô luôn luôn sẵn sàng giúp các em học tập và phát triển môn tiếng Anh, 
khuyến khích những em có nhiều câu hỏi và có nhiều ý tưởng sáng tạo.
1.3. Một số hình thức tự học khác nhằm nâng cao kiến thức ngôn ngữ và phát 
triển kỹ năng giao tiếp
 Phương pháp tự học bài cũ, chuẩn bị bài mới giúp cho học sinh khắc sâu 
được những kiến thức trong sách giáo khoa mà các em lĩnh hội trên lớp. Nhưng 
những kiến thức đó đã được định sẵn, các em chủ động đón nhận những kiến thức 
từ thầy cô giáo, từ sách giáo khoa. Như thế vẫn chưa đủ, mà với một xã hội phát 
triển nhanh hiện nay đòi hỏi người học tiếng Anh còn phải học nhiều hơn những gì 
 14