Sáng kiến kinh nghiệm Thủ thuật dạy từ vựng Tiếng Anh 6

 A.MỞ ĐẦU
 I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
 Giáo dục có vai trò rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của xã 
hội và là tiêu chuẩn đánh giá sự phát triển của một quốc gia. Vì giáo dục cung 
cấp nhân lực và nhân tài cho xã hội. Đặc biệt trong thời đại ngày nay, công 
nghệ khoa học kỹ thuật đang phát triển rất nhanh. Nước ta đang trong thời kì 
hội nhập quốc tế. Để lĩnh hội được những tinh hoa văn hóa , khoa học kĩ thuật 
tiến bộ, hiện đại của các quốc gia phát triển đòi hỏi chúng ta phải có trình độ 
ngoại ngữ nhất định. Mà tiếng anh là ngôn ngữ quốc tế, là phương tiện giao lưu 
quốc tế hữu hiệu nhất. Vì thế, Tiếng Anh là môn học không kém phần quan 
trọng đối với thế hệ trẻ đặc biệt thế hệ học sinh.
 Hơn nữa, trong bối cảnh hiện nay, toàn ngành giáo dục và đào tạo đang 
nổ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ 
động, sáng tạo của học sinh trong hoạt động học tâp. Và trong dạy học ngoại 
ngữ , những định hướng đổi mới này càng đúng vì không ai có thể thay thế 
người học trong việc nắm các phương tiện ngoại ngữ và sử dụng chúng trong 
hoạt động giao tiếp bằng chính năng lực giao tiếp của mình. Giao tiếp là mục 
tiêu cuối cùng của việc dạy và học ngoại ngữ ở nhà trường phổ thông. Điều 
này có nghĩa là giáo viên phải phối hợp rèn luyện đồng thời cả bốn kĩ năng 
ngoại ngữ cho các em học sinh. Nhưng để thực hành bất kì kĩ năng nào đòi hỏi 
các em phải có vốn từ vựng cần thiết.
 Tuy nhiên, việc học từ vựng tiếng Anh đối với học sinh THCS hoàn toàn 
không đơn giản, nhất là đối với học sinh lớp 6. Đối với học sinh khối 6, tiếng 
Anh là một môn học mới lạ. Đa số các em cảm thấy việc học từ vựng rất khó 
học và mau quên do hệ thống phát âm và chữ viết khác tiếng mẹ đẻ. Từ đó dẫn 
đến việc học từ vựng của các em trở nên căng thẳng. Vậy làm thế nào để giúp 
các em cảm thấy thoải mái hơn, thích thú hơn, ghi nhớ từ nhanh hơn, lâu hơn và 
có thể sử dụng vốn từ học được trong giao tiếp. Đây là lý do tôi quyết định 
nghiên cứu “Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 trường THCS Thị Trấn Gò 
Dầu”.
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 1/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên d.Kiểm tra: qua kết quả kiểm tra chất lượng học sinh, giáo viên tự nhận 
xét đánh giá hiệu quả của việc sử dụng thủ thuật dạy từ vựng và đề ra những 
giải pháp phù hợp hơn.
 B.NỘI DUNG
 I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN:
 1)Cơ sở pháp lý:
 -Căn cứ nghị quyết 40/2000/QH10 của Quốc Hội về đổi mới chương trình 
giáo dục phổ thông.
 -Các chuyên đề của Sở, Phòng Giáo Dục và Đào Tạo về cải tiến phương 
pháp dạy học ở trường phổ thông.
 -Tài liệu “Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học ở trường 
THCS” của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, xuất bản năm 2002.
 2) Cơ sở khoa học:
 -Căn cứ mục tiêu giáo dục hiện nay đang tập trung hướng vào việc phát 
triển tính năng động, sáng tạo và tích cực của học sinh nhằm tạo khả năng nhận 
biết và giải quyết vấn đề của các em. Để góp phần đạt được mục tiêu này, việc 
sử dụng thủ thuật khi dạy từ vựng cho học sinh thay cho việc dạy từ vựng theo 
lối truyền thống – giáo viên cung cấp từ và ngữ nghĩa là rất cần thiết.
 -Căn cứ vào định hướng đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh ở trường 
THCS của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo. Tiêu chí cơ bản của phương pháp dạy học 
mới là hoạt động tự lập, tích cực, chủ động của học sinh trong việc giải quyết 
các nhiệm vụ giao tiếp bằng ngôn ngữ. Tiêu chí chủ yếu để đánh giá kết quả 
học tập của học sinh là năng lực giao tiếp, năng lực ứng xử bằng ngôn ngữ trong 
các tình huống giao tiếp cụ thể. Mà từ vựng là thành phần chính trong hoạt 
động giao tiếp. Do vậy, việc giúp học sinh tích lũy một vốn từ vựng cần thiết là 
một việc làm không kém phần quan trọng.
 -Căn cứ vào mục đích của việc học ngoại ngữ: không phải là biết hệ 
thống ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp mà là biết sử dụng các hệ thống đó để đạt 
được mục đích giao tiếp. Vì vậy, việc giúp học sinh biết vận dụng từ vựng vào 
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 3/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên học sinh theo hướng tích cực, chủ động và sáng tạo, đặc biệt luôn phân 
 loại và sử dụng thủ thuật dạy từ vựng cho hầu hết mỗi tiết dạy. Sau đó, tự 
 rút kinh nghiệm cho bản thân để có giải pháp thích hợp cho tiết học sau 
 tốt hơn.
 - Trường có năm máy cassette, học sinh thường xuyên làm quen với 
 giọng đọc của người bản xứ.
 - Trường có ba bộ tranh tiếng Anh 6, hỗ trợ một phần cho việc dạy từ 
 vựng của giáo viên.
 - Trường còn có phòng nghe nhìn được trang bị máy chiếu và hệ 
 thống âm thanh tốt nên thuận lợi cho giáo viên cần giảng dạy giáo án 
 điện tử.
 - Giáo viên tự sưu tầm, làm thêm đồ dùng dạy học cho hầu hết mỗi 
 tiết dạy để thực hiện tốt việc dạy từ vựng, gây hứng thú, óc tò mò và phát 
 huy tính chủ động của học sinh.
 - Một số phụ huynh học sinh rất quan tâm đến việc học của con em 
 và tạo cho các em một góc học tập riêng.
 - Một số em học sinh được làm quen với môn tiếng Anh từ lúc còn là 
 học sinh cấp I nên một phần hỗ trợ việc học hiện tại của các em.
 b/ Khó khăn:
 -Vì đây là môn học hoàn toàn mới lạ với các em học sinh lớp 6, một số 
em còn bỡ ngỡ với ngoại ngữ, chưa quen với cách học tiếng Anh cho nên các 
em còn rụt rè, chưa hết mình tham gia vào hoạt động học tập, không cảm thấy 
tự tin và sợ mắc lỗi khi đọc và sử dụng từ vựng vào giao tiếp.
 -Một số em còn ham chơi, chưa ý thức học tập cao. Thêm vào đó các em 
ít chú trọng vào việc học và rất lười học bài nhất là từ vựng tiếng Anh. Bên 
cạnh đó, một số em có học từ vựng nhưng chỉ theo hình thức học vẹt, không biết 
vận dụng vào ngữ cảnh thực tế.
 -Bản thân giáo viên tuy có sưu tầm và tìm tòi tài liệu chuyên môn nhưng 
vẫn còn hạn chế về các tài liệu có liên quan đến phương pháp dạy từ vựng. Tuy 
có áp dụng thủ thuật dạy từ vựng ở hầu hết mỗi tiết dạy nhưng hiệu quả chưa 
cao. Đôi khi sử dụng thủ thuật không phù hợp. Giáo viên thường gặp khó khăn 
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 5/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên 2. Giải pháp, chứng minh vấn đề đặt ra: 
 2.1 Chọn từ để dạy:
 Thông thường trong một bài học sẽ luôn luôn có từ mới. Song không phải 
từ mới nào cũng cần đưa vào dạy như nhau. Để lựa chọn từ để dạy, giáo viên 
cần xem xét những câu hỏi sau: 
 a-Từ chủ động hay bị động?
 -Từ chủ động (active/ productive vocabulary) là những từ học sinh hiểu, 
nhận biết và sử dụng được trong giao tiếp nói và viết.
 -Từ bị động (passive/ receptive vocabulary) là những từ học sinh chỉ hiểu 
và nhận biết được khi nghe và đọc.
 VD: Bài 3 – C1/trang 38, từ mới cần dạy là: An engineer, we, our, they, 
me, their.
 Từ chủ động: an engineer.
 Từ bị động: we, our, they, me, their.
 Cách dạy hai loại từ này có khác nhau. Từ chủ động liên quan đến 4 kĩ 
năng: nghe-nói-đọc-viết, cần đầu tư thời gian để giới thiệu và luyện tập nhiều 
hơn, đặc biệt là cách sử dụng. Với từ bị động, giáo viên có thể chỉ dừng lại ở 
mức nhận biết, không cần đầu tư thời gian vào các hoạt động ứng dụng. Giáo 
viên cần xác định xem sẽ dạy từ nào như một từ bị động và từ nào như một từ 
chủ động. Với từ bị động, giáo viên có thể khuyến khích học sinh tự tìm hiểu 
nghĩa (tra từ điển hoặc đoán từ qua ngữ cảnh)
 b-Học sinh đã biết từ này chưa?
 Giáo viên cần xác định rõ từ mình định dạy có thực sự là từ mình cần dạy 
hay không. Vốn từ của học sinh luôn luôn được mở rộng bằng nhiều con đường, 
và cũng có thể bị quên bằng nhiều lí do khác nhau. Để tránh tình trạng giới 
thiệu những từ không cần thiết và mất thời gian, giáo viên có thể dùng những 
thủ thuật nhằm phát hiện xem các em đã biết những từ đó chưa và biết đến đâu. 
Giáo viên có thể dùng các thủ thuật như: eliciting, brainstorming, network, 
trước khi giới thiệu từ mới.
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 7/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên Vd4: Bài 10-A1/trang 104: giáo viên dùng điệu bộ, cử chỉ để giới thiệu 
các từ sau: hungry, cold, .
 Vd5: Bài 15-A1/trang 154: giáo viên dùng tranh sưu tầm để giới thiệu các 
quốc gia: Canada, France, China, the U.S.A, Japan,
 b/ Dùng ngôn ngữ đã học:
 b1.Định nghĩa, miêu tả: học sinh sẽ dựa vào từ đã học và hiểu biết cơ bản 
đời thường để đoán ra nghĩa của từ qua định nghĩa của giáo viên bằng tiếng 
Anh. Thủ thuật này tạo cho học sinh sự tò mò và có nhu cầu tham gia vào quá 
trình học tập đồng thời rèn luyện kĩ năng nghe cho học sinh.
 Vd1: Bài 6-B1/trang 65 để dạy từ bookstore, giáo viên định nghĩa như 
sau:
 Bookstore is a place where there are many books, pens, pencils, rulers, 
You can buy books in the bookstore.
 Vd2: Bài 2-C2/trang 129 để dạy từ school, giáo viên định nghĩa như sau:
 School is a place where there are teachers, classrooms, and many 
students. You are in Thi Tran school.
 Vd3: Bài 15-C1/trang 163 để dạy từ forest và từ desert, giáo viên miêu tả 
như sau:
 A forest is a place where you can see many green tall trees and animals 
like tigers, birds, Do you know Cuc Phuong forest?
 In a desert it’s very hot, there are only some trees, water, no house Do 
you know Sahara desert?
 *Lưu ý: Khi sử dụng thủ thuật định nghĩa miêu tả để làm rõ nghĩa của từ, 
chúng ta có thể kết hợp thêm ví dụ thực tế để giúp học sinh nhận biết nghĩa dễ 
dàng hơn.
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 9/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên gây cho học sinh cảm giác đơn điệu, nhàm chán, không phát huy được tính tư 
duy, sáng tạo của các em.
 *Lưu ý: Để đảm bảo hiệu quả của việc vận dụng những thủ thuật nêu 
trên, giáo viên nên linh động vận dụng thay đổi những thủ thuật này một cách 
thích hợp, tùy theo nội dung bài và đối tượng học sinh. Ngoài ra, giáo viên có 
thể kết hợp cùng lúc các thủ thuật trên để làm rõ nghĩa của một từ nếu cần 
thiết.
 2.3)Tăng cường sự tham gia của học sinh ở bước giới thiệu từ mới: như đã 
đề cập điểm nỗi bật ở phương pháp dạy học mới là tạo cho học sinh được tham 
gia vào quá trình học tập. Vậy tăng cường sự tham gia của học sinh ở bước giới 
thiệu từ mới là cần thiết. Nếu giáo viên tạo được điều kiện cho học sinh tham 
gia vào quá trình dạy từ mới thì kết quả tiếp thu bài của học sinh sẽ tốt hơn 
nhiều, các em sẽ ghi nhớ từ tại lớp và vận dụng vào ngữ cảnh một cách dễ 
dàng. Để làm được điều đó, giáo viên cần tìm kiếm và sử dụng những thủ thuật 
phát huy sự chủ động, suy đoán, tự phát hiện của học sinh. Vd: Đoán nghĩa từ 
trong ngữ cảnh, tự giải thích nghĩa của từ bằng vốn từ có sẵn
 2.4)Sử dụng phối hợp các kĩ năng trong khi giới thiệu từ mới:
 -Trong quá trình giới thiệu từ mới giáo viên nên phối hợp các kĩ năng với 
nhau. Vd: giáo viên thiết lập tình huống bằng tiếng Anh, học sinh sẽ cố gắng 
nghe và đoán từ; giáo viên cho ngữ cảnh, học sinh đọc và đoán từ; hoặc sau khi 
vừa dạy xong một từ nào đó giáo viên hỏi học sinh vài câu hỏi sử dụng từ mới 
đó, học sinh trả lời (luyện kĩ năng nói).
 Vd1: Sau khi dạy xong từ market, giáo viên hỏi học sinh như sau:
 Do you live near a market?
 Does your mother go to the market?
 Vd2: Sau khi dạy từ “bike” giáo viên hỏi học sinh như sau:
 Do you have a bike?
 Do you go to school by bike?
 Đề tài: Thủ thuật dạy từ vựng tiếng Anh 6 Trang 11/13
 GV thực hiện: Trịnh Hải Nguyên