Sáng kiến kinh nghiệm Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho học sinh Lớp 6 trường THCS & THPT Huỳnh Văn Nghệ

 Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho hs lớp 6 Trường THCS THPT Huỳnh Văn Nghệ
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho học sinh lớp 6
 trường THCS & THPT Huỳnh Văn Ngh
 
 1/ Lý do chọn đề tài:
 Như chúng ta đã biết, giáo dục là một vấn đề lớn trong xã hội, đặc biệt là giáo 
dục thế hệ trẻ. Nó được toàn xã hội quan tâm và đang hết sức quan trọng, bức thiết 
trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, từng bước thực hiện mục tiêu dân giàu, nước 
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
 Với tinh thần đó, Đảng và Nhà nước ta cũng như Bộ Giáo dục & Đào tạo đã có 
nhiều Nghị quyết, Chỉ thị nhằm chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai đổi mới, cải cách 
chương trình giảng dạy và phương pháp học tập ở nhiều bộ môn, trong đó môn Tiếng 
Anh cũng được xem là bộ môn chính ở tất cả các khối lớp.
 Khi nhận định môn Tiếng Anh là môn chính, chúng ta tự hỏi tại sao? Có lẽ có 
nhiều lý do. Một trong những lý do lớn nhất đó là sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh 
tế thời mở cửa, nhất là trong giai đoạn hội nhập hiện nay, khi nước ta đã là thành viên 
của Tổ chức Thương mại thế giới, đã làm cho nhu cầu sử dụng tiếng Anh trong giao 
tiếp xã hội ngày càng cao. Tất cả mọi người nhận ra rằng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng 
Anh, là cái vốn cần có để sống và làm việc trong thời đại mới. Sau tiếng mẹ đẻ, tiếng 
Anh rất cần thiết trong giao tiếp hằng ngày, trong nhiều lĩnh vực như buôn bán, đọc 
sách báo nước ngoài, tìm việc làm trong các công ty do nước ngoài đầu tư... Với nhu 
cầu đó việc học tiếng Anh trở thành một phong trào rộng khắp. Để đáp ứng được các 
vấn đề trên, bản thân người học phải có một vốn kiến thức vững vàng, các kỹ năng 
phải thành thạo, đặc biệt là kỹ năng nghe. Đây là một trong những kỹ năng quan 
trọng trong giao tiếp. Và tôi nghĩ rằng chúng ta cần rèn luyện kỹ năng nghe cho các 
em khi mới vừa học tiếng Anh. Chính vì thế, tôi đã chọn và thực hiện đề tài: “Rèn 
luyện kỹ năng nghe hiểu cho học sinh lớp 6 trường THCS &THPT Huỳnh Văn 
Nghệ”.
Thực hiện: Chu Phương Châââm Trang 1 Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho hs lớp 6 Trường THCS THPT Huỳnh Văn Nghệ
cho các em có vốn ngoại ngữ, sẵn sàng trở thành những người có tri thức trong một 
đất nước hội nhập.
 Hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng này, Sở Giáo dục Đào tạo, Phòng Giáo 
dục Vĩnh Cửu, trường THCS&THPT Huỳnh Văn Nghệ đã tổ chức nhiều cuộc hội 
thảo, nhiều chuyên đề, cùng các lớp tập huấn về: đổi mới phương pháp giảng dạy-
nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh. Đây là những cơ sở ban đầu để bản 
thân tôi luôn tìm tòi – nghiên cứu phấn đấu không ngừng để nâng cao tay nghề nhằm 
đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục. Về phía Ban Giám hiệu nhà 
trường cũng đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, động viên khuyến khích giáo viên đọc-
tìm hiểu-tham khảo sách báo; dự hội thảo-hội nghị chuyên đề-hội giảng-dự giờ nhằm 
nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Tiếng Anh. Học sinh bước đầu đã có ý thức và 
có nhiều cố gắng nỗ lực và tích cực hơn trong việc học tập bộ môn Tiếng Anh.
 Theo sự chỉ đạo của Sở giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục thì trong một tiết 
dạy ngoại ngữ cho học sinh, cũng như qua các bài kiểm tra 1 tiết phải đạt được 4 kỹ 
năng: nghe, nói, đọc, viết. Tuy nhiên thực tế hiện nay cho thấy rằng học sinh không 
thể nghe được một thông tin nào dù dễ đến đâu cũng không hiểu và viết được. Khi 
chấm bài khảo sát lần thứ nhất của các lớp phụ trách giảng dạy, tôi nhận thấy hơn 
80% học sinh không có kỹ năng nghe, dẫn đến điểm thấp.
 Từ đó việc phổ biến, triển khai một số thủ thuật để giảng dạy kỹ năng này là 
rất cần thiết, nhằm nâng cao chất lượng bài làm của học sinh.
3/ Nội dung vấn đề:
 Cũng như các môn học khác, học ngoại ngữ cũng thực hiện theo trình tự các 
bước lên lớp, phải luôn vận dụng các phương pháp tốt để làm thế nào cho học sinh đạt 
chất lượng cao nhất. Song học ngoại ngữ còn có khó khăn hơn so với các môn học 
khác. Vì nó là môn học hoàn toàn mới lạ với các em học sinh, mới lạ về chữ viết, 
tiếng nói lẫn ngữ pháp. Nó đòi hỏi người học phải nắm bắt được ý nghĩa và cách dùng 
ngôn ngữ đó. Muốn vậy học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức, thuộc bài trả lời hoàn 
chỉnh các câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa, mà các em còn phải thực hiện một 
động tác tư duy, phán đoán, suy diễn, trừu tượng hóa, cụ thể hoá vấn đề. Ngoài ra các 
em còn phải biết vận dụng bài học vào cuộc sống. Quá trình này có đạt hiệu quả hay 
không một phần là do sự chỉ đạo của giáo viên. Thường trong một tiết “Listening” rất 
thụ động, bởi vì các em luôn nghĩ “Listening” là chỉ rèn phát âm và lấy thông tin mà 
thôi, chứ các em không hiểu đây là loại bài hết sức gần gũi với các em, các em 
thường gặp hằng ngày trong cuộc sống, báo chí, tranh ảnh Nếu các em không có 
phương pháp nghe tốt thì các em không thể nào hiểu bài và tìm thông tin nhanh gọn 
được. Chính vì vậy giáo viên phải luôn vận dụng những phương pháp tốt nhất để học 
sinh có được những tư duy phán đoán chính xác. Từ đó để làm động cơ kích thích các 
em học và thật sự thích thú trong học tập, tích cực xây dựng bài và có kế hoạch chuẩn 
bị bài tốt trước khi đến lớp, đặc biệt là đối với học sinh yếu kém.
 Theo phương pháp này, giáo viên là người hướng dẫn, còn học sinh luôn luôn 
là người chủ động. Chúng phải có những yếu tố ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp với 
Thực hiện: Chu Phương Châââm Trang 3 Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho hs lớp 6 Trường THCS THPT Huỳnh Văn Nghệ
 Vì đây là phương pháp giúp học sinh học tốt trong một tiết “Listening” nên 
phần chuẩn bị của các em học sinh cũng rất quan trọng. Các em phải chuẩn bị không 
chỉ từ mới, cấu trúc mà phải chuẩn bị những câu hỏi hoặc là các thông tin có liên quan 
đến bài học.
 Ví dụ : Các em học bài “Sports and pastimes” (Unit 12) các em phải chuẩn bị 
và nghĩ đến các từ có liên quan đến thể thao và giải trí. Điều này có nghĩa là học sinh 
dựa vào tựa bài để tự tìm ra một số từ chủ điểm mà có liên quan với nội dung bài, từ 
đó các em có thể nói được và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
 Có chuẩn bị trước thì các em học sinh mới làm quen với ngữ liệu, tình huống 
trước để từ đó giúp các em khắc sâu một phần kiến thức ngay tại lớp. Ở đây các em 
còn chuẩn bị tâùt cả các ngữ liệu từ, cấu trúc, tình huống mới đến hệ thống câu hỏi đặt 
ra cho các bạn cùng nhóm, hoặc những phần không hiểu cho giáo viên. Các em có thể 
hoạt động nhóm để cùng nhau tham khảo ý kiến, những câu hỏi chưa rõ, tự luyện tập 
câu hỏi, đặt câu qua hoạt động cặp.
 Sau khi khâu chuẩn bị của giáo viên và học sinh hoàn tất thì hoạt động thầy trò 
trong giờ học sẽ diễn ra hêùt sức linh hoạt, học sinh có thể mở rộng kiến thức trong đời 
sống hằng ngày.
4. Tiến trình tiết dạy:
 Để một tiết học “Listening” sôi nổi, linh động, học sinh cảm thấy thoải mái và 
phát huy được khả năng giao tiếp của mình, thì giáo viên phải có một tiến trình dạy 
logich, rõ ràng, mạch lạc.
a) Warm up:
 Ở phần này mục đích là để tạo không khí hứng thú cho học sinh, để học sinh 
vào bài tự nhiên. Tuỳ theo nội dung bài mà giáo viên có thể warm up khác nhau. 
Giáo viên có thể cho các em chơi trò chơi hoặc hỏi một số câu hỏi có liên quan đến 
nội dung bài học từ cũ đến mới. Tránh trường hợp đặt câu hỏi quá dài, quá khó cho 
học sinh. Trong trường hợp học sinh quá yếu giáo viên có thể cho học sinh dùng tiếng 
Việt để diễn đạt ý tưởng của các em, làm thế nào để các em có thể hiểu được nội 
dung hôm nay các em sẽ học về nội dung gì. 
 b) Pre- listening:
 Sau khi warm up ta trình bày từ mới, cấu trúc, có một số bài có rất nhiều từ, 
vậy ta dạy từ nào và bỏ từ nào? Để học sinh không ngán học và quá dài. Trường hợp 
này ta chỉ dựa vào tầng số, từ đó xuất hiện và từ có nhiều nghĩa ta có thể chọn những 
từ chủ điểm để dạy. Khi dạy từ ta nên cho các em đặt câu với từ để các em hiểu cách 
dùng của từ đó trong giao tiếp, và biết nó được dùng trong tình huống nào. Có thể 
dùng nhiều cách để dạy từ mới, chẳng hạn expla: dùng tranh, frash cards, real objecd, 
gesture, nation, situation... để học sinh khắc sâu và nhớ từ lâu hơn sau khi dạy từ, song 
giáo viên kiểm tra lai bằng một số các trò chơi : “what and where”, “Rub out and 
remember”, “ Slap the board”, “Matching” v.v 
 Sau khi kiểm tra từ giáo viên có thể cho học sinh vào bài nghe bằng cách hỏi 
các em một số câu hỏi có liên quan đến bài, hoặc cho các em một số câu về nội dung 
bài để các em hiểu rõ hơn về nội dung bài, đồng thời hướng các em tập trung vào việc 
học hơn.
Thực hiện: Chu Phương Châââm Trang 5 Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu cho hs lớp 6 Trường THCS THPT Huỳnh Văn Nghệ
 d) Post- listening:
 Phần post là phần quan trọng, vì đây là phần mà các em phải vận dụng kiến 
thức của mình vào thực tế cuộc sống hằng ngày. Do đó giáo viên phải dùng một số 
thủ thuật để phát huy khả năng giao tiếp của các em như: “chatting, matching, true or 
false, gap fill...”
 Qua phần này giáo viên cũng có thể phát hiện ra em nào chưa hiểu bài, chưa 
vận dụng kiến thức tốt, từ đó giúp các em, hướng dẫn các em một cách chi tiết hơn.
 e) Homework:
 Ở bước này cũng rất quan trọng vì thế giáo viên chú ý dặn bài cho học sinh 
một cách cẩn thận. Nội dung bài học tiếp theo là gì. Các bài tập nào ở nhà cần phải 
làm. Đối các lớp yếu giáo viên có thể cung cấp các câu hỏi bám sát nội dung mà các 
em sẽ học ở tiết tiếp theo.
 Đối với một tiết học “Listening” giáo viên không nên chú trọng quá sâu đến 
việc giải thích cấu trúc, mà chỉ nói cách vận dụng cấu trúc trong tình huống nào, để từ 
đó các em có thể hiểu được nội dung bài.
 Sau khi hoàn thành phần luyện nghe, giáo viên nên cho học sinh tóm tắt nội 
dung bài bằng sự hiểu bài và ngôn ngữ riêng của mình. Ở đây giáo viên nên khuyến 
khích học sinh nói về mình qua nội dung bài. Nếu học sinh nói không được, giáo viên 
có thể gợi ý bằng cách đặt câu hỏi. Phần này giáo viên nên cho các em làm việc tập 
thể ( nhóm ) có trách nhiệm giúp nhau và động viên nhau trong việc rèn luyện kỹ 
năng sử dụng ngoại ngữ.
  Giáo án minh họa: Dạy tiết nghe (Unit 11: A3/ P. 117)
Week: 23rd Unit 11: WHAT DO YOU EAT ?
Period: 67th Lesson 3: A3 / P.117 Date: 4/2/2008
 
I/ Aim:
 Listening for specific information about quantifiers for food shopping. Using 
“How much/ How many ... ?”
II/ Language contents:
  Grammar: Review
  Vocabulary: Review
III/ Techniques:
 Matching, Slap the board, Open Prediction, Chatting, Write-it-up. 
IV/ Teaching aids:
 Cassette, tape
V/ Procedure:
Thực hiện: Chu Phương Châââm Trang 7