Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công tác chủ nhiệm

 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
 MỤC LỤC
 Nội dung Trang
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 2
I. Cơ sở lí luận 3
II. Cơ sở thực tiễn 4
III. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu 6
IV. Phương pháp nghiên cứu 7
V. Phạm vi nghiên cứu 7
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 8
I. Đặc điểm nổi bật của mô hình “Trường học mới” ở bậc trung học 8
cơ sở
II. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong nhà trường phổ thông 8
III. Những hiểu biết về Hội đồng tự quản học sinh 10
IV. Biện pháp thực hiện 12
V. Kết quả kiểm nghiệm đề tài 39
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 42
I. Kết luận 42
II. Khuyến nghị 42
PHỤ LỤC 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO 56
 Trang 1/ 57 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
rất vinh dự khi được chọn là người tiên phong đi đầu mô hình THM ở bậc 
THCS ở hai lớp 6A3 và 6A4. Bản thân tôi được ban giám hiệu nhà trường tin 
tưởng giao nhiệm vụ chủ nhiệm đồng thời dạy môn Toán lớp 6A3.
 Ở mô hình này, quản lí lớp học là “Hội đồng tự quản học sinh” 
(HĐTQHS) , các “ban” trong lớp, do học sinh tự nguyện xung phong và được 
các bạn tín nhiệm. Thông qua “Hội đồng tự quản học sinh” học sinh được phát 
huy quyền làm chủ quá trình học tập, giáo dục. Học sinh (HS) có điều kiện hiểu 
rõ quyền và trách nhiệm trong môi trường giáo dục, được rèn các kĩ năng lãnh 
đạo, kĩ năng tham gia, hợp tác trong các hoạt động. Để mô hình vận dụng thành 
công, hiệu quả thì ngoài việc tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị 
dạy học. Chúng ta cần quan tâm sâu sắc đến yếu tố con người, trong đó trang bị 
cho đội ngũ giáo viên các cách tổ chức dạy học, cách thành lập và bồi dưỡng 
năng lực cho Hội đồng tự quản lớp học. Là giáo viên chủ nhiệm của lớp, tôi luôn 
trăn trở làm thế nào để các em tự quản tốt, phát huy hết vai trò của Hội đồng tự 
quản. Đó chính là lý do bản thân chọn đề tài “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự 
quản ở Mô hình trường học mới thông qua công tác chủ nhiệm”.
I. Cơ sở lí luận
 Mô hình trường học mới là mô hình thực hiện đổi mới phương pháp dạy 
học theo nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm. Giáo viên không trực tiếp cung 
cấp kiến thức có sẵn trong sách. Học sinh tự thảo luận theo nhóm, phân công 
nhiệm vụ cho nhau và khi gặp vấn đề khó mới yêu cầu sự trợ giúp của giáo viên. 
Đặc biệt với mô hình này, học sinh sẽ có nhiều cơ hội thể hiện mình, chủ động 
hơn trong mọi hoạt động học tập cũng như sinh hoạt, trên tinh thần hợp tác cùng 
nhau. Học sinh được hình thành ba năng lực và tám phẩm chất, đó là những 
nhân tố rất quan trọng giúp hình thành những con người “Nhân đức vẹn toàn”
 Học sinh ở Trung học cơ sở, lứa tuổi vị thành niên, về tâm sinh lý là lứa 
tuổi có biến động rất mạnh. Vì thế, mức độ ổn định trong quá trình hình thành 
nhân cách chưa cao. Các em dễ nghe lời cha mẹ, thầy cô giáo, người lớn tuổi, 
song lại cũng rất dễ nhiễm các tác động tiêu cực từ gia đình, bạn bè, xã hội, đặc 
biệt trong thực tế xã hội hiện nay, cơ hội cái xấu tác động vào quá trình rèn 
luyện nhân cách, vào tư tưởng, tình cảm của các em là rất nhiều. Bởi vậy nếu 
không có nề nếp tốt từ trong gia đình, ở trường lớp học sinh sẽ rất dễ có những 
thay đổi bất thường, tiêm nhiễm những tệ nạn xã hội rất nhanh, nhiều khi đi 
ngược lại mong muốn của người lớn.
 Dù ở bất cứ mô hình dạy học nào thì vai trò của người giáo viên chủ 
nhiệm là vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở 
ban đầu và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ 
 Trang 3/ 57 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
 - Có 5/14 giáo viên dạy ở lớp là giáo viên giỏi cấp quận.
 - Bản thân giáo viên nhiệt tình, có tay nghề vững vàng và được tham gia 
lớp tập huấn về phương pháp, nội dung dạy học theo Mô hình THM của Sở 
GDĐT Hà Nội tháng 7 năm 2015
 - GVCN phối hợp rất tốt với giáo viên bộ môn và giáo viên Tổng phụ 
trách, các tổ chức Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên 
cộng sản Hồ Chí Minh trong việc giáo dục học sinh.
 c) Về phía phụ huynh: 
 Ban phụ huynh lớp quan tâm, sát sao, ủng hộ nhiệt tình, chung tay với cô 
trò trong nhiều hoạt động như:
 - Trang trí cơ sở vật chất (CSVC): hệ thống bảng ghim; sơn lớp sáng, đẹp; 
tự đóng hòm thư, giá sách, giá để cốc và cốc nước mới...
 - Ủng hộ và tổ chức cho lớp trong các hoạt động tập thể: Vui trung thu, 
sinh nhật, thưởng HS xuất sắc nhất tháng.
 - Phụ huynh học sinh (PHHS) quan tâm mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập 
cho học sinh, thưởng xuyên trao đổi với GVCN về những thuận lợi, khó khăn 
trong những buổi đầu HS tiếp cận MHTHM để biết được thông tin đa chiều của 
con em.
 d) Về phía học sinh: 
 - Học sinh nhiệt tình, hăng hái tham gia tổ chức, trang trí lớp.
 - Học sinh chủ động, sáng tạo trong mọi hoạt động được giao.
 - Học sinh phát huy tốt khả năng lãnh đạo, kĩ năng giao tiếp, tổ chức hoạt 
động nhóm, kĩ năng thuyết trình, từ đó các em tự tin hơn, mạnh dạn hơn về mọi 
mặt.
 - Không khí lớp học sôi nổi.
 e) Cơ sở vật chất
 - Cơ sở trường lớp khang trang, được sơn lại màu sáng. Lớp học có đầy 
đủ hệ thống bóng đèn, máy quạt, cửa sổ, cửa chính, máy chiếu projector, máy 
chiếu vật thể cung cấp đủ ánh sáng cho các em học tập. 
 - Môi trường học tập sạch sẽ, thân thiện.
2. Khó khăn
 a) Về phía giáo viên
 - Đây là lần đầu tiên, tôi được trực tiếp tham gia giảng dạy thí điểm mô 
hình trường học mới, nhưng với bản thân cũng đang vừa trải nghiệm, vừa rút 
kinh nghiệm nên đôi lúc còn lúng túng, chưa biết làm thế nào để lựa chọn và xây 
dựng ban HĐTQ của lớp được tốt.
 Trang 5/ 57 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
 Nhiệm vụ đặt ra là phải hiểu rõ được các vấn đề của công tác chủ nhiệm 
như: vai trò, chức năng của GVCN...đồng thời nâng cao vai trò của Hội đồng tự 
quản của học sinh lớp 6A3. Muốn vậy cần phải hiểu Hội đồng tự quản là gì, xây 
dựng HĐTQ ra sao, cần đề ra những biện pháp tự quản hiệu quả và cụ thể như 
thế nào?
IV. Phương pháp nghiên cứu
1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: 
 - Đọc, nghiên cứu tài liệu, phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh.
 - Thu thập những thông tin lý luận của vai trò của người GVCN lớp trong 
công tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các bài tham luận trên 
Internet.
2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
 a) Phương pháp quan sát:
 - Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
 b) Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
 - Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, cán bộ lớp, Ban đại diện hội cha 
mẹ học sinh, phụ huynh học sinh, bạn bè và hàng xóm của HS.
 - Xây dựng các phiếu điều tra, bảng hệ thống các câu hỏi để khảo sát các 
đối tượng.
 c) Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
 - Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
 - Tham khảo kinh nghiệm của các GVCN có kinh nghiệm trong và ngoài 
nhà trường.
 - Rút kinh nghiệm từ những lần chủ nhiệm trước đây.
V. Phạm vi nghiên cứu
 - Đề tài nghiên cứu: “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô 
hình trường học mới thông qua công tác chủ nhiệm”.
 - Địa bàn nghiên cứu: học sinh lớp 6A3 (Từ năm học 2015 – 2016) do tôi 
làm chủ nhiệm.
 Trang 7/ 57 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
II. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong nhà trường phổ thông
 Dù ở mô hình trường học nào thì vai trò của giáo viên chủ nhiệm cũng vô 
cùng quan trọng
1. Quản lí lớp học
GVCN do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng để quản lý và tổ chức 
các hoạt động giáo dục học sinh. Vai trò quản lý của GVCN lớp thể hiện trong 
việc xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và 
đánh giá kết quả học tập và tu dưỡng của học sinh trong lớp. Với mô hình 
trường học mới, GVCN ngoài việc xây dựng kế hoạch tổ chức lớp, dạy học, 
kiểm tra, đánh giá thì cần chú trọng xây dựng đội ngũ hội đồng tự quản. Hội 
đồng tự quản có vững mạnh thì lớp mới đi lên. Để làm được điều đó trước hết 
bản thân người GVCN phải rèn luyện cho mình một cách làm việc, quản lí thật 
khoa học, chính xác.
 GVCN phải trả lời các câu hỏi về chất lượng học tập và năng lực, phẩm 
chất của học sinh trong lớp trước hiệu trưởng, trước hội đồng sư phạm của nhà 
trường và trước phụ huynh học sinh của lớp khi tổng kết năm học.
2. Giáo viên chủ nhiệm là linh hồn của lớp, xây dựng tập thể học sinh thành 
một khối đoàn kết
 Trước học sinh, đặc biệt là HS lớp 6, GVCN như một hình mẫu lí tưởng, là 
linh hồn của lớp. Bằng các biện pháp tổ chức, quản lý, bằng uy tín đạo đức và 
bằng quan hệ tình cảm, GVCN lớp dìu dắt các em trưởng thành theo từng năm 
tháng. Trong rất nhiều giáo viên giảng dạy trong lớp, GVCN bao giờ cũng để lại 
những ấn tượng sâu sắc và lòng kính trọng nhất của học sinh trong suốt cuộc 
đời. Tình cảm của lớp càng bền chặt, tinh thần trách nhiệm và uy tín của GVCN 
càng cao thì chất lượng giáo dục càng tốt.
3. Người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp
 Vai trò tổ chức của GVCN thể hiện trong việc thành lập bộ máy Hội đồng tự 
quản của lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân và cho các ban, nhóm và 
đồng thời tổ chức thực hiện các mặt hoạt động của lớp theo mục tiêu giáo dục đã 
được xây dựng.
 Các hoạt động của lớp được tổ chức theo năm mặt giáo dục toàn diện, 
GVCN phải quán xuyến tất các hoạt động của lớp một cách chặt chẽ. Chất lượng 
học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh trong lớp phụ thuộc rất nhiều vào khả 
năng tổ chức giáo dục của GVCN.
4. Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn đắc lực cho các đoàn thể
 GVCN lớp là Đoàn viên hay Đảng viên những người đã nắm vững điều lệ, 
tôn chỉ mục đích, nghi thức và nội dung hoạt động của các đoàn thể, với những 
 Trang 9/ 57 “Nâng cao vai trò của Hội đồng tự quản ở Mô hình trường học mới thông qua công 
 tác chủ nhiệm”.
nghệ, thể dục, Ban thư viện; Ban đối ngoại) sau cùng là các nhóm (nhóm 
trưởng, nhóm phó, thư kí)
 Dưới đây là sơ đồ tổ chức bộ máy hội đồng tự quản HS
 NHÓM
2. Vai trò của Hội đồng tự quản HS
 Xây dựng hội đồng tự quản học sinh là một biện pháp giáo dục nhằm :
 - Thúc đẩy sự phát triển về đạo đức, tình cảm và ý thức xã hội của học 
sinh thông qua kinh nghiệm hoạt động thực tế của các em trong nhà trường và 
mối quan hệ của các em với những người xung quanh.
 - Đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ và tích cực vào đời 
sống học đường.
 - Tạo cơ chế khuyến khích các em tham gia một cách toàn diện vào các 
hoạt động của nhà trường và phát triển tính tự chủ, sự tôn trọng hs.
 - Tạo sự bình đẳng, tinh thần hợp tác đoàn kết của hs.
 - Giúp các em phát triển kĩ năng ra quyết định, kĩ năng hợp tác và kĩ năng 
lãnh đạo, đồng thời chuẩn bị cho HS ý thức trách nhiệm khi thực hiện những 
quyền và bổn phận của trẻ em.
 Trang 11/ 57