Sáng kiến kinh nghiệm Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh Lớp 6

 Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6
 MỤC LỤC
 PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ2
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ......................................................................................2
II. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................3
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU ...........................................3
IV. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .....................................................3
 PHẦN 2 - NỘI DUNG ĐỀ TÀI4
I. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ TÀI.........................................................................4
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN..............................................................................................5
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ..........................................................................................6
II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN .................................................................................6
1. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ ÁP DỤNG ......................................................................6
1.1. Chọn từ để dạy: ..............................................................................................6
1.2. Một số thủ thuật giới thiệu từ vựng .................................................................7
1.3. Các bước giới thiệu từ vựng:...........................................................................9
1.4. Các thủ thuật để kiểm tra và củng cố từ: ........................................................10
1.5. Một số phương pháp phát triển vốn từ vựng cho học sinh..............................12
2. MINH HỌA........................................................................................................14
2. 1. Dùng đồ dùng trực quan.................................................................................14
2.2. Dùng ngôn ngữ đã học: ...................................................................................16
2.3. Các thủ thuật để kiểm tra và củng cố từ đã thực hiện:...................................18
2.4 Một số phương pháp phát triển vốn từ vựng đã thực hiện...............................20
3. KẾT QUẢ THỰC HIỆN ....................................................................................21
 PHẦN III: KẾT THÚC VẤN ĐỀ
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:................................................................................22
1. Thành công .........................................................................................................22
2. Tồn tại: ...............................................................................................................23
II. KẾT LUẬN........................................................................................................24
III. KHUYẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT:....................................................................24
1. Về phía giáo viên................................................................................................24
2. Về phía học sinh. ................................................................................................24
3. Về phía các cấp ngành:......................................................................................25
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 26
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 1 Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6
góp phần phát triển vốn từ vựng cho học sinh lớp 6, giúp các em thành công hơn 
trong giao tiếp Tiếng Anh và thêm yêu bộ môn ngoại ngữ này.
II. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:
 Trong việc dạy Tiếng Anh, giúp học sinh học từ, nhớ từ là một hoạt 
động dạy không thể thiếu trong một tiết học nào. Việc học từ và nhớ từ 
không chỉ đơn thuần là việc giúp học sinh nhớ nghĩa của từ mà còn là việc 
giúp các em nghe từ, phát âm từ một cách chính xác và áp dụng từ trong 
giao tiếp bằng Tiếng Anh. Vì vậy, việc tìm ra những cách thức giúp các em 
học từ và nhớ từ lâu là nhiệm vụ của mỗi giáo viên với mục đích giúp học 
sinh hiểu từ, sử dụng được từ vào trong câu theo từng ngữ cảnh và nhớ 
được từ lâu. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài bao gồm các vấn đề sau:
- Tìm hiểu thực trạng việc dạy Tiếng Anh trước khi vận dụng đề tài.
- Các phương pháp dạy từ vựng hiệu quả; trình tự dạy từ cho học sinh lớp 6.
- Các cách giúp học sinh ghi nhớ từ vựng vừa được học.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU:
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ 
vựng Tiếng Anh cho học sinh lớp 6 học chương trình Thí điểm tại trường THCS
........... - Quận Thanh Xuân - Hà Nội.
IV. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
- Thời gian nghiên cứu từ Tháng 9. 2016 đến nay tại trường THCS ...
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 3 Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6
 Vậy làm thế nào để giúp các em cảm thấy hứng thú hơn, ghi nhớ từ lâu 
hơn và có thể sử dụng vốn từ học được trong giao tiếp? Đây là vấn đề tôi trăn trở 
và đưa ra một số phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy từ vựng trong giảng 
dạy cho học sinh lớp 6.
2.CƠ SỞ THỰC TIỄN:
 Trên thực tế, trong việc dạy học môn Tiếng Anh hiện nay, giáo viên đã có 
thuận lợi hơn nhiều. Trước hết là về phương tiện, thiết bị hiện đại: Trên địa bàn 
Quận Thanh Xuân, từ năm học 2012 - 2013, UBND Quận đã trang bị đồng bộ 
cho 100% số phòng học bộ công nghệ thông tin (CNTT) phục vụ giảng dạy gồm 
máy tính, máy projector. Ban Giám hiệu nhà trường cũng đã có kế hoạch trang 
bị máy chiếu ở các phòng chức năng từ nhiều năm nay. Đồng thời hệ thống 
mạng Internet đã được kết nối với tất cả các phòng học trong nhà trường. Đó là 
những tín hiệu rất đáng mừng, bởi giáo viên - đặc biệt giáo viên giảng dạy bộ 
môn Tiếng Anh đã có thể sưu tầm tư liệu qua mạng Internet và từng bước ứng 
dụng CNTT vào dạy học theo chủ trương của ngành. Thêm nữa, các cơ quan 
chức năng ngành dọc như Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo 
cùng Ban giám hiệu các nhà trường đã coi trọng công tác bồi dưỡng giáo viên. 
Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận được một thực trạng đáng buồn là một 
bộ phận không nhỏ học sinh - độ chăm chỉ đang có xu hướng giảm dần do thiếu 
ý chí và do mặt trái của nền kinh tế thời hội nhập có nhiều thứ để các em dễ bị 
thu hút, bị phân tâm. Do vậy, việc yêu cầu các em về nhà học và luyện từ vựng 
Tiếng Anh tương đối khó. Hơn nữa, bộ môn Tiếng Anh chưa phải là môn thi bắt 
buộc vào Trung học phổ thông nên nhiều em còn lơ là, chưa chú trọng vào ôn 
luyện ở nhà. Từ việc chưa chịu khó ôn luyện để tăng vốn từ dẫn đến vốn ngôn 
ngữ của các em còn nghèo nàn, gây khó khăn trong giao tiếp.
 Một nguyên nhân khác cũng cần phải nói đến là về phía giáo viên. Bên
cạnh những giáo viên đã cố gắng tìm tòi, đổi mới phương pháp nhằm mang lại 
hiệu quả cho mỗi giờ dạy học ngoại ngữ, vẫn còn một số ít giáo viên còn ngại sử 
dụng các kĩ thuật dạy từ vựng theo yêu cầu đổi mới, mà vẫn duy trì lối giới thiệu 
từ theo cách chép bảng rồi cho học sinh luyện đọc. Điều này dễ gây cho học sinh 
chán học ngoại ngữ, lại khó nhớ các từ vựng được giới thiệu trong tiết học, dẫn 
đến khả năng diễn đạt và giao tiếp của các em ngày càng bị hạn chế và không 
linh hoạt.
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 5 Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6
và nhận biết được khi nghe và đọc.
 Cách dạy hai loại từ này có khác nhau. Từ chủ động liên quan đến cả 4 kỹ 
năng nghe, nói, đọc, viết; giáo viên cần đầu tư thời gian để giới thiệu và luyện 
tập nhiều hơn, đặc biệt là cách sử dụng từ. Với từ bị động, giáo viên có thể chỉ 
dừng lại ở mức nhận biết, không cần đầu tư thời gian vào các hoạt động ứng 
dụng. Giáo viên cần xác định xem sẽ dạy từ nào như một từ bị động và từ nào 
như một từ chủ động. Với từ bị động, giáo viên có thể khuyến khích học sinh tự 
tìm hiểu nghĩa từ (ví dụ: tra từ điển), hoặc đoán từ qua ngữ cảnh.
 b) Học sinh đã biết từ này chưa?
 Giáo viên cần xác định rõ từ mình định dạy có thực sự là từ cần dạy hay 
không. Vốn từ của học sinh luôn luôn được mở rộng bằng nhiều con đường, và 
cũng có thể bị quên bằng nhiều lý do khác nhau. Để tránh tình trạng giới thiệu 
những từ không cần thiết và mất thời gian, giáo viên có thể dùng những thủ 
thuật nhằm phát hiện xem các em đã biết những từ đó chưa và biết đến đâu. 
Giáo viên có thể dùng các thủ thuật như: eliciting; brainstorming; hoặc có thể 
hỏi trực tiếp học sinh những từ nào là từ mới và khó trong bài.
 Lâu nay, trong quá trình dạy học từ vựng cho học sinh, chúng ta vẫn 
thường sử dụng rất nhiều tranh ảnh và trò chơi để thu hút sự chú ý của các em, 
khắc sâu cho các em khả năng ghi nhớ, cách đọc và cách viết của từ mới, nhất là 
ở những tiết có nhiều từ dài và khó. Cách làm này, có thể nói đã đem lại những 
hiệu quả thiết thực nhất định trong việc dạy từ. Thế nhưng, bên cạnh những thủ 
thuật với nhiều ưu điểm ấy , một số trò chơi vẫn còn những hạn chế nhất định, 
chưa thật sự phát huy được khả năng ghi nhớ, chưa thật sự kích thích, lôi cuốn 
được các em chiếm lĩnh kiến thức của bài học. Hơn nữa, chúng không được sử 
dụng đại trà cho tất cả các bài dạy từ, các giờ lên lớp cũng như các khâu của tiến 
trình bài dạy. Chính vì thế, trong một tiết dạy, việc sử dụng kĩ thuật dạy từ hoặc 
trò chơi nào để giới thiệu từ mới và thủ thuật, trò chơi nào để củng cố từ vựng - 
tôi cho rằng giáo viên phải sử dụng một cách thận trọng và linh hoạt trong mỗi 
tiết dạy khác nhau.
1.2. Một số thủ thuật giới thiệu từ vựng:
1.2.1. Visual ( Nhìn)
 Là thủ thuật dạy từ mới mang tính thực tế cao: cho học sinh nhìn tranh 
ảnh, hình vẽ ... giúp các em hiểu nghĩa từ một cách nhanh chóng. Đây là thủ 
thuật thu hút sự chú ý của học sinh, kích thích, thúc đẩy sự tham gia của học
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 7 Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6
1.2.5. Synonym/ Antonym ( Từ đồng nghĩa/ từ trái nghĩa)
 Ta sử dụng từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa để làm rõ nghĩa của từ khi học 
sinh đã biết nghĩa của một từ trong cặp đồng nghĩa/ trái nghĩa. Thủ thuật này 
giúp học sinh ôn lại được từ đã học, vừa biết được nghĩa của từ mới nhanh 
chóng, tự nhiên.
1.2.6. Example ( Ví dụ)
 Giáo viên muốn giới thiệu một từ nào đó mà không cần đến sự giải thích 
dài dòng nào, giáo viên chỉ ngay vào những vật hoặc thứ mình cần nói đến.
 Ngoài những cách giới thiệu từ mới cơ bản và dùng thường xuyên ở trên 
ta còn có thể sử dụng một số cách nhớ khác như biểu bảng, đồ thị.
 Ví dụ: Giới thiệu nghĩa của các trạng từ tần suất. Ta hãy giới thiệu cho 
học sinh như sau:
 Never Sometimes Often Usually Always 
 0% 100%
1.2.7. Dùng băng ghi âm:
 Nghĩa của từ có thể được làm rõ khi giáo viên dùng băng ghi âm để minh 
họa. Ví dụ: Khi muốn dạy từ TRAFFIC chắc hẳn chúng ra sẽ thấy dễ dàng hơn 
khi
minh họa khái niệm Giao Thông bằng âm thanh, tiếng động hơn là nghĩ ra 
những giải thích dài dòng.
1.2.8. Translation ( dịch)
 Giáo viên dùng những từ tương đương trong tiếng Việt để giới thiệu từ 
trong tiếng Anh. Giáo viên chỉ sử dụng thủ thuật này khi không có cách nào 
khác. Thủ thuật này chỉ sử dụng để giới thiệu từ trừu tượng.
 Thủ thuật này có một số nhược điểm như: Học sinh sẽ có cảm giác đơn 
điệu, nhàm chán và không phát huy được tính tích cực, chủ động, tư duy của học 
sinh.
1.3. Các bước giới thiệu từ vựng:
1.3.1 Âm thanh:
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 9