Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp xây dựng thư viện trường học xuất sắc ở trường THCS

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG
 TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LƯƠNG THẾ VINH
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 TÊN ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG THƯ VIỆN TRƯỜNG HỌC
 XUẤT SẮC Ở TRƯỜNG THCS”
 Môn/Lĩnh vực: Thư viện trường học 
 Cấp học : Trung học cơ sở
 Tên tác giả: Nguyễn Thị Ánh Nguyệt
 Đơn vị công tác: Trường THCS Lương Thế Vinh, 
 Thị trấn Phùng, Đan Phượng
 Chức vụ: Nhân viên Thư viện
 NĂM HỌC: 2022- 2023
 ––––*––– 1 / 12
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 1. Cơ sở lý luận 
 Từ xa xưa, con người đã biết đến sự kỳ diệu của sách - sách là công cụ 
dùng để ghi chép, lưu trữ và lưu truyền những hiểu biết của con người về thế 
giới khách quan. Từ đó đến nay, sách trở thành công cụ chủ yếu giúp con người 
lưu trữ và lưu truyền tri thức trong xã hội. Có thể nói, lưu giữ tri thức trong sách 
là một trong những phương thức cổ xưa lâu đời nhất của con người còn duy trì 
cho đến ngày nay. Đọc một quyển sách là trở về với lịch sử, làm sống lại quá 
khứ của nhân loại trong lớp lớp thời gian. Đọc sách là thể hiện niềm tri ân sâu 
sắc đối với biết bao thế hệ đã dày công tích lũy nguồn tri thức quý giá. 
 Có thể nói sách chính là người bạn tâm giao chia sẻ mọi nỗi vui, buồn sâu 
kín của mỗi con người, và đọc sách từ lâu đã trở thành một nhu cầu cần thiết 
của xã hội loài người trên thế giới. Chính vì vậy mà ở trường học Thư viện có 
vai trò, nhiệm vụ, chức năng vô cùng quan trọng, góp phần quyết định nâng cao 
chất lượng, năng lực giảng dạy của giáo viên, thúc đẩy, nâng cao kết quả học 
tập của học sinh.
 Bộ giáo dục và đào tạo đã có nhiều chủ trương đúng đắn và biện pháp cụ 
thể nhằm đẩy mạnh công tác xây dựng thư viện trong các trường học. Quyết 
định 61/1988/QĐ-BGD&ĐT, quyết định 01/2004/QĐ-BGD&ĐT, Pháp lệnh thư 
viện,.... và nhiều văn bản chỉ thị khác đã được ban hành, chẳng những đánh dấu 
sự phát triển của sự nghiệp thư viện trong các trường học, mà còn là sự khẳng 
định vị trí quan trọng và tác dụng lớn lao của thư viện đối với sự nghiệp giáo 
dục và đào tạo thế hệ trẻ.
 2. Cơ sở thực tiễn 
 Cùng với sự trưởng thành không ngừng và những thành tích lớn lao của 
nhà trường, thư viện trường THCS Lương Thế Vinh ngày càng được củng cố và 
phát huy, góp phần tích cực trong sự nghiệp trồng người.
 Được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, nhất là ban giám hiệu 
(BGH). Sau nhiều năm giữ vững danh hiệu Thư viện đạt chuẩn, năm học 2020-
2021 thư viện đã đạt danh hiệu Thư viện tiên tiến; Năm học 2021-2022 phấn 
đấu đạt danh hiệu Thư viện xuất sắc. 
 Thư viện trường được đặt tại tầng 3 tại khu nhà Hiệu bộ với một phòng kho 
rộng và hai phòng đọc riêng biệt. Tổng số sách trong thư viện hơn 7000 bản sách 
với trên 658 tên sách các loại. Ngoài ra còn có 8 loại báo và tạp chí... Hàng năm 
tổng số vốn tài liệu được bổ sung bằng nhiều nguồn quỹ khác nhau, làm cho kho 3 / 12
 - Từ 11/2021-5/2022: Tiến hành thực nghiệm sư phạm.
 - Từ 5/2022-8/2022: Thống kê kết quả, so sánh, phân tích (đối chứng). 
 Viết đề tài nghiên cứu. Rút ra kết luận khoa học.
 B. PHẦN NỘI DUNG
 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
 Thư viện trường học có vị trí vai trò, nhiệm vụ và chức năng vô cùng 
quan trọng. Mà hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh trong nhà trường 
phổ thông là giảng dạy và học tập. Cả hai hoạt động này đều sử dụng công cụ là 
sách báo. Sách báo chỉ có thể được quản lý tốt và phát huy được tác dụng tích 
cực của nó. Vì vậy tổ chức hoạt động thư viện nhằm thoả mãn nhu cầu về sách, 
báo cho giáo viên và học sinh là một yêu cầu khách quan không thể thiếu được. 
Hoạt động của thư viện phải gắn liền với chương trình, nội dung học tập của 
từng trường, đồng thời gắn liền với nội dung đào tạo con người mới - Con người 
toàn diện theo mục tiêu của cấp học, bậc học. Với chức năng lưu trữ và luân 
chuyển sách, báo, thông qua nội dung sách báo, thư viện góp phần tích cực vào 
việc nâng cao chất lượng dạy và học. Xây dựng thế giới quan khoa học, nếp 
sống văn minh cho giáo viên và học sinh. 
 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 
 - Thư viện trường THCS Lương Thế Vinh có diện tích 120m2 khang 
trang, rộng rãi, thoáng mát, đủ ánh sáng, có đủ chỗ ngồi đọc cho giáo viên và 
học sinh theo đúng quy định, và có hơn 7000 đầu sách. Hoạt động của thư viện 
có nề nếp, có hiệu quả.
 - Cán bộ quản lý thư viện trình độ Trung cấp thư viện, luôn học hỏi, năng 
động sáng tạo, có tâm huyết với nghề, hăng hái và luôn làm tốt trách nhiệm công 
tác được giao. 
 - Ban giám hiệu luôn quan tâm sát sao đến công tác thư viện, có đội ngũ giáo 
viên trẻ nhiệt tình với công tác thư viện, tổ cộng tác viên hăng hái, linh hoạt.
 III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 1. Biện pháp 1: Bám sát văn bản chỉ đạo của các cấp về công tác thư viện
 Để làm tốt công tác thư viện đòi hỏi người cán bộ thư viện cần nắm vững các 
văn bản chỉ đạo liên quan đến công tác thư viện như: Căn cứ vào quyết định 61, 
QĐ 01/2003/QĐ-BGDĐT ngày 02/01/2003 và QĐ số 01/2004/QĐ-BGD&ĐT 
ngày 29/01/2004 về sửa đổi bổ sung Quyết định số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT. 
Gồm có 5 tiêu chuẩn: 5 / 12
- Thư viện có diện tích 120 m 2 bao gồm 03 phòng: phòng đọc giáo viên, phòng 
đọc học sinh và kho sách. Được bố trí ở tầng 3, phòng đọc rộng rãi, thoáng mát, 
đầy đủ ánh sáng.
- Thư viện có giá, tủ chuyên dùng trong thư viện để đựng sách, báo, tạp chí, bản 
đồ, tranh ảnh giáo dục, băng đĩa giáo khoa.
- Thư viện đủ bàn ghế, ánh sáng cho phòng đọc và cho cán bộ làm công tác thư 
viện làm việc.
- Có 6 tủ mục lục, sổ mục lục, bảng để giới thiệu sách với bạn đọc, bảng tin thư viện.
- Nhà trường có 06 máy vi tính nối mạng Internet,01 máy in, 01 máy chiếu, 
01Tivi, quạt điện... nhằm tạo thuận lợi cho công việc quản lý tài sản, vốn sách 
báo, tài liệu và điều kiện phục vụ bạn đọc.
 Tiêu chuẩn 3. Về nghiệp vụ 
- Các loại sổ sách được ứng dụng công nghệ thông tin, ghi chép đầy đủ, rõ ràng. 
- Có nội quy thư viện, lịch đọc, lịch làm việc thư viện. 
- CBTV tư vấn với Hiệu trưởng huy động nguồn kinh phí (chiếm 2% ngân sách) 
cho hoạt động thư viện vào hàng năm.
 Tiêu chuẩn 4: Tổ chức hoạt động
- Đầu năm học phát hành SGK và VBT cho học sinh. 
- Thực hiện đầy đủ quy trình hoạt động của thư viện.
- Cho mượn sách theo quy định, theo lịch làm việc.
- Hoạt động: Mở cửa các ngày trong tuần .
- Bố trí và huy động nguồn kinh phí thư viện đảm bảo hoạt động hiệu quả.
- Thư viện có nội dung hoạt động phù hợp với giáo dục toàn diện với công việc 
của giáo viên và tâm lý của học sinh. Phục vụ các hoạt động ngoại khoá phù hợp 
với điều kiện của nhà trường, với tình hình diễn biến phòng chống dịch Covid- 
19. Tuyên truyền giới thiệu sách, thông báo sách mới nhập, trưng bày triển lãm 
sách, vận động học sinh làm theo sách thông qua nhiều hình thức đa dạng: phát 
video, tổ chức sinh hoạt trực tuyến, tổ chức các cuộc thi online, lập trang 
youtube thư viện; đăng tải webstie, facebook nhà trường, .
 Tiêu chuẩn 5: Về quản lý thư viện
- Có đầy đủ các loại hồ sơ sổ sách theo đúng quy định. Bảo quản: sách, báo, tạp 
chí, băng đĩa được quản lý chặt chẽ, tu sửa thường xuyên nhằm đảm bảo cho 
việc sử dụng lâu dài và thuận tiện.
- Đầu năm học CBTV lập kế hoạch và thực hiện theo kế hoạch. 7 / 12
trị về nghệ thuật sâu sắc. Toàn bộ buổi giới thiệu sách nhằm cho độc giả hiểu rõ 
được nội dung của cuốn sách, nêu bật được ý hay của cuốn sách. Từ đó sẽ gây 
cho họ sự tò mò, lòng say mê hứng thú, kích thích cho độc giả muốn tìm đọc 
ngay cuốn sách. 
 Kết quả: Sau lần giới thiệu, cuốn sách sẽ có rất nhiều độc giả đến tìm và 
mượn đọc, thậm chí ngay sau buổi giới thiệu có nhiều độc giả tìm mượn ngay. Số 
lượt người mượn đọc lần sau tăng dần lên so với lần trước đó. Năm học 2021-
2022 là năm học có nhiều dán đoạn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Tôi tích cực 
tuyên truyền giới thiệu sách hàng tháng theo chủ đề bằng những hình thức: 
 - Trong thời gian học trực tuyến tôi làm các video giới thiệu sách bằng 
các phần mềm làm video như Proshow, Cavan, Avina đăng tải lên các kênh 
mạng xã hội như: Youtube thư viện trường, Webstie trường, Facebook, Zalo 
nhóm lớp. Phối hợp với nhà trường, Đoàn, Đội tổ chức các cuộc thi giới thiệu 
sách hay theo chủ đề, chủ điểm 
 - Tuyên tuyền giới thiệu truyền thống bằng miệng ở trong các buổi chào 
cờ đầu tuần, trong sinh hoạt tập thể. Công việc này do chi đội các lớp và các em 
trong tổ cộng tác viên thư viện đảm nhiệm... 
 - Bạn đọc có lịch đọc- mượn sách hàng tuần và đã trở thành nề nếp rất tốt. 
Tôi thường xuyên hướng dẫn bạn đọc tìm sách, phân tích nội dung cuốn sách, 
nói rõ tác dụng nghệ thuật cũng như tác dụng giáo dục đạo đức... nhằm mục 
đích gây hứng thú trong độc giả, khơi dậy, kích thích sự tò mò, lòng ham mê đọc 
sách của người đọc. 
 * Tôi dựa vào Kế hoạch nhiệm vụ của năm học để làm chuyên đề.
+ Tổ chức tốt “Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2021” 100% giáo 
viên và học sinh tham gia Chủ đề “Chuyển đổi số để xây dựng thành công 
một xã hội học tập mới”
+ Tổ chức tốt giới thiệu sách chào mừng kỷ niệm Ngày Nhà Giáo Việt 
Nam (20/11/1982 -20/11/2021).
+ Thư viện kết hợp với giáo viên TPT tuyên truyền sách chào mừng kỷ niệm 
chiến thắng Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không, Ngày thành lập Quân đội 
nhân dân Việt Nam và Ngày Quốc phòng toàn dân (22/12/2021): Tuyên 
truyền đến 100% đội viên về truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc 
và ý nghĩa lịch sử chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không, Ngày thành 
lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày Quốc phòng toàn dân (22/12/2021). 9 / 12
 Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thư viện có thể thực hiện 
trên phần mềm Excel, bằng các tạo ra những biểu mẫu và tiến hành cập nhật 
thông tin định kỳ và đối chiếu với số liệu trên sổ sách truyền thống. Một số biểu 
mẫu được đính kèm tại mục “Minh chứng ứng dụng công nghệ thông tin vào 
công tác nghiệp vụ thư viện”.
 Ngoài ra tôi còn xây dựng các kênh, nền tảng mạng xã hội có thể truy cập 
bằng cách quét mã QR để truy cập như sau:
 * Thư viện điện tử (Website trường THCS 
Lương Thế Vinh)
 Đa số hiện nay những thư viện điện tử đều 
được thiết kế theo mô hình thông tin nhất định dựa 
trên việc tạo dựng từ website. Ở đó, cung cấp đến 
người truy cập những thư mục nhất định: 
 - Giới thiệu chung: về cơ quan, nơi cung cấp tài liệu, các công cụ hỗ trợ khác
 - Trang tài nguyên thông tin: gồm các danh mục chủ đề có cấu trúc từ 
chung đến riêng, từ tổng quát đến chi tiết (gọi là cây thư mục) để người dùng dễ 
dàng khai thác như:
 + Tin tức – thông báo: đăng các tin tức của Sở, của Phòng, của trường.
 + Các văn bản quy phạm pháp luật.
 + Các trang tài nguyên cơ bản: đăng tải kho học liệu xám của trường:
 • Trang GA ĐT, BGĐT, BG -Elearning, ngân hàng câu hỏi, ngân hàng 
 đề thi, SKKN: Tổng hợp từ các tiết thao giảng, minh họa chuyên đề, 
 tiết thanh tra, nguồn bài dạy điện tử của các tổ nhóm..
 • Các trang tư liệu phim ảnh lịch sử; di tích lịch sử địa phương.
 • Trang khoa học đời sống.
 • Trang những tấm gương ưu tú
 • Trang trò chơi giải trí cho người dùng. 
 • Trang Thư viện: đăng bài hoạt động thường ngày của thư viện, các bài 
 GTS hàng tháng, các video học sinh làm GTS 
 * Youtube thư viện trường THCS Lương 
Thế Vinh 
 Cập nhật đăng tải các hoạt động đã và đang 
diễn ra của thư viện nhà trường