Sáng kiến kinh nghiệm Giúp các em học sinh học tốt môn Mỹ thuật THCS

 PHÒNG GD&ĐT THỊ XÃ BUÔN HỒ
 TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRƯỜNG TỘ
 Sáng kiến kinh nghiệm
 Đề tài:
GIÚP CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT 
 MÔN MỸ THUẬT THCS
 GIÁO VIÊN: ĐỖ THỊ TRÀ MY
 MÔN : MỸ THUẬT
 TỔ :SỬ-ĐỊA GDCD-NHẠC-HỌA
 Năm học 2018-2019 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 PHƯƠNG PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN MỸ THUẬT THCS
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài
 Xuất phát từ mục tiêu chung “Nâng cao tính chủ động, phát huy tính tích cực, 
tư duy của học sinh”. Môn Mỹ Thuật ở trường THCS góp phần thực hiện mục tiêu 
trên đó là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ , thể chất, thẩm mỹ và 
kỹ năng cơ bản để hình thành nhân cách con người, hiểu được cuộc sống và luôn biết 
vươn đến cái: Chân - Thiện - Mỹ.
 Phần lớn, tầng lớp trí thức là tất cả mọi đối tượng, mọi tầng lớp trong xã hội. 
Mỗi lứa tuổi lại có những cách cảm nhận, suy nghĩ và lí giải về cái đẹp khác nhau. 
Người lớn có cách cảm nhận logic, còn trẻ em thì có cái nhìn vô tư, trong sáng. 
Chúng ta biết rằng: Mỹ Thuật là một trong những môn học đặc thù, giữ vai trò quan 
trọng trong giáo dục thẩm mỹ ở trường phổ thông hiện nay. Đó là môn học về cái đẹp, 
khơi dậy tư duy sáng tạo trong tâm hồn trong sáng, thơ ngây và đáng yêu của lứa tuổi 
thiếu nhi. Dạy nghệ thuật nói chung và dạy Mỹ Thuật nói riêng, không phải là đưa ra 
một công thức cứng nhắc để làm, để vẽ mà điều cốt lỏi quan trọng là lối tư duy, tạo 
điều kiện cho sự phát triển tưởng tượng, khả năng sáng tạo của trẻ em.
 Nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, cho 
nên việc nhìn nhận và thưởng thức cái đẹp của đại bộ phận nhân dân là vấn đề tất yếu 
khách quan, không chỉ là đối với người sáng, nhìn sự vật qua lăng kính màu hồng, 
không vướng những nguyên tắc, trăn trở mà tập trung tình cảm, sự yêu thích của 
mình vào mỗi bài vẽ.
 Đồng thời, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Những năm qua, Đảng và Nhà 
nước ta luôn quan tâm đến sự phát triển của giáo dục, đặc biệt là chất lượng của nó, 
cùng với sự phát triển ngày càng cao của con người về đức dục, trí dục, thể dục thì mỹ 
dục cũng không ngừng phát triển và dần có vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi 
con người và nhất là thế hệ trẻ.
 Dạy – học Mĩ Thuật ở trường THCS không phải nhằm đào tạo họa sĩ hay người 
làm nghệ thuật mà nhằm giáo dục thị hiếu thẩm mỹ cho các em. Chủ yếu tạo điều 
kiện cho các em tiếp xúc, làm quen và thưởng thức cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp, vận 
dụng cái đẹp vào trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng học sinh muốn có những
 cảm nhận, những cái nhìn đúng không lệch lạc thì cần truyền đạt vốn kiến thức bổ 
ích.
Đối với môn học Mĩ Thuật việc truyền thụ kiến thức là một công việc quan trọng. - Giới hạn trong một số phương pháp giúp học sinh tìm hiểu lịch sử thông qua 
các phân môn mĩ thuật.
5. Phương pháp nghiên cứu.
 • Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
 Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết (Nghiên cứu qua các văn bản, 
chương trình, giáo trình, tài liệu sách báo về phương pháp dạy học môn Mĩ thuật.)
 • Phương pháp nghiên cứu thực tiễn :
 - Điều tra phỏng vấn tình hình học sinh.
 - Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới.
 - Tìm giải pháp rút kinh nghiệm.
 - Cho HS hoạt động ngoài trời, tham quan, toạ đàm.
 - Phương pháp thực nghiệm dạy thí điểm ở một số lớp bằng phương pháp mà 
mình đề ra.
 II/ PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
 Mĩ thuật là một trong những môn học, đặc trưng của môn học là không nhằm 
đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về công tác mĩ thuật mà 
nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái đẹp để các em tiếp xúc và 
làm quen với cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. 
Hỗ trợ các em ở các môn học khác giúp các em phát triển toàn diện, lâu dài về đạo 
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản góp phần hình thành con người 
Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
 Việc giảng dạy môn Mĩ thuật dân tộc đảm bảo cho các em có thể giải quyết 
được các bài tập hàng ngày và hiểu về vẻ đẹp, về nền mĩ thuật truyền thống và hơn 
thế nữa đó là giúp các em thêm yêu thích lịch sử và tìm hiểu về lịch sử.
 Tìm hiểu lịch sử ta hiểu cội nguồn dân tộc, để tự hào, để biết ơn ông cha ta đã 
dựng nước và giữ nước gian khó thế nào. Như thế mọi người dân sẽ cố gắng phấn đấu 
để dân tộc mình vẻ vang hơn, phát huy hơn truyền thống dựng nước và giữ nước của 
cha ông ta.
 Tìm hiểu lịch sử cũng là để phán xét đúng công, tội của từng nhân vật lịch sử, 
để dạy lại, kể lại, truyền lại cho đời sau. Nếu không, thế hệ sau sẽ không biết nguồn 
cội và sẽ sống buông thả, không còn duy trì những phẩm chất văn hóa, đạo đức tốt 
đẹp của dân tộc ta.
 Biết lịch sử để vận dụng những cái hay của cha ông ta như Nguyễn Trãi biết 
dùng chiến tranh tâm lý vận động toàn dân ủng hộ cuộc kháng chiến chống quân 
Minh ( Viết chữ lên lá bằng mật ong, kiến ăn theo tạo chữ: Lê Lợi vi quân, Nguyễn - Để giảng dạy môn mĩ thuật trong chương trình đào tạo được thành công, điều 
này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như : tài liệu, phương tiện, đồ dùng trực quan, 
...
 - Có một số đồ dùng cần thiết cho việc giảng dạy Mĩ thuật cho học sinh như : 
bộ đồ dùng dạy học các phân môn từ lớp 6 đến lớp 9 sách tham khảo, một số tranh 
ảnh về tượng, phù điêu, ...
 + Cơ sở vật chất :
 Nhà trường quan tâm đầu tư công nghệ thông tin cho dạy học. Vì thế góp phần 
thuận tiện cho việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Học sinh lúc nào cũng có đủ 
đồ dùng, không bị quên ở nhà. 
 Khó khăn
 + Về nhận thức :
 - Do quan niệm của một số giáo viên, một số bậc phụ huynh ,sự thiếu quan tâm 
mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, ... Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng 
học tập của giáo viên và học sinh gây cho học sinh cảm giác chán nản, không tự tin 
làm bài. Trên thực tế điều tra tôi còn thấy có giáo viên giảng dạy bộ môn về phương 
pháp sư phạm còn hạn chế, lời nói còn chưa hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, trình bày 
bảng còn vụng về, lúng túng,... dẫn đến học sinh không lắng nghe, không tập trung 
tìm hiểu bài còn mơ hồ, không nắm được mục tiêu của bài học. Điều đó khiến cho các 
em không thích thú với bài học, vì thế không thấy được cái hay, cái đẹp và vận dụng 
vào cuộc sống hàng ngày.
 - Trình độ nhận thức của các em không đồng đều, các em xem bộ môn Mĩ thuật 
chỉ là môn phụ nên các em không quan tâm nhiều về môn này và nhất là phân môn 
thường thức Mĩ thuật các em càng không chú trọng hơn,,, 
 + Trang thiết bị dạy học :
 - Trang thiết bị, đồ dùng dạy học môn mĩ thuật nói chung và phân môn thường 
thức mĩ thuật nói riêng còn thiếu nhiều, đa phần đều in lại từ SGK, tranh ảnh mĩ thuật 
dù có nhưng hạn chế, tranh ảnh hoạ sĩ Việt Nam và mĩ thuật hiện đại Phương Tây hầu 
như không có để các em quan sát. Nhất là những bài tìm hiểu về tượng , các tài liệu 
liên quan đến mĩ thuật Việt Nam cũng như mĩ thuật thế giới ở thư viện không có vì 
vậy phần nào hạn chế những hiểu biết của các em.
 - Máy vi tính ở trường có kết nối internet nhưng còn giới hạn học sinh chưa thể 
cho các em thoải mái sử dụng nên học sinh không có điều kiện tìm hiểu trên mạng do 
đó những thông tin bên ngoài các em vẫn chưa cập nhật đuợc.
 - Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như : phòng học chức năng, vật 
mẫu cho giáo viên và học sinh, phương tiện, đồ dùng trực quan, Có một phòng học - Việc kiểm tra thi cử vẫn theo lối cũ, chưa khuyến khích cách học tự học, tự 
tìm tòi sáng tạo.
 - Phương tiện, thiết bị dạy học môn mĩ thuật vẫn còn chưa đáp ứng được yêu 
cầu chương trình, còn có thể nêu thêm những nguyên nhân khác, đáng chú ý là giáo 
viên chưa giác ngộ ý nghĩa việc đổi mới phương pháp dạy học trong mục tiêu đào tạo 
lớp người mới, năng động sáng tạo phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước 
nên chưa quyết tâm từ bỏ thói quen dạy học theo kiểu truyền đạt kiến thức sách vở thụ 
động.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
 Mĩ thuật là môn học nghệ thuật nên khả năng diễn giải hết kiến thức bài học 
chỉ mang tính tương đối, giaó viên có thể hướng dẫn, phân tích cho các em hiểu được 
phần cơ bản của bài học, nhưng để cảm thụ hết tác phẩm nghệ thuật nào đó còn tùy 
thuộc vào khả năng của mỗi em. Cũng giống như khi nhìn vào một bức tranh, có thể 
người này thấy là đẹp, nhưng một người khác thì nói rằng chưa đẹpvì thế, nghệ 
thuật, hay môn học nghệ thuật còn phụ thuộc nhiều vào khả năng và quan điểm nghệ 
thuật của mỗi người học, mà nhất là phân môn thường thức mĩ thuật, đòi hỏi người 
dạy phải biết linh hoạt kết hợp giữa cách thức giảng dạy môn mĩ thuật với các kiến 
thức lịch sử, xã hội của bài học sao cho dễ hiểu, các phương pháp phải phù hợp với 
đại đa số các đối tượng học sinh, 
 Mĩ thuật là môn học trực quan vì vậy phương tiện dạy học chiếm một phần lớn 
thành công của tiết dạy. Ví dụ như để giúp học sinh hiểu được một tác phẩm mĩ thuật 
nào đó, yêu cầu ở đây không chỉ là khả năng phân tích, diễn giải của giáo viên mà ít 
nhất các em phải được nhìn thấy hình ảnh, các thông tin liên quan của tác phẩm mĩ 
thuật đó; hay ví dụ như đến một tiết học vẽ tượng của chương trình mĩ thuật lớp 9, 
giáo viên không thể tự mình chuẩn bị tượng vì chi phí cao, nguồn mẫu vật khó tìm 
được nơi cung cấp và để vẽ được giáo viên chỉ còn cách là cho học sinh xem tranh 
ảnh vậy để vẽ được tượng theo yêu cầu bài đề ra thì theo tôi yêu cầu này đã vượt quá 
khả năng của giáo viên và học sinh. Tất nhiên là mức độ thành công đã bị hạn chế rất 
nhiều. Ông bà ta có câu" Trăm nghe không bằng một thấy" Tôi thấy nó đúng khi vận 
dụng vào dạy học môn mĩ thuật. Vậy câu hỏi đăt ra ở đây là gì? Người dạy, người học 
phải biết tận dụng tối đa những nguồn nguyên liệu sẵn có làm sinh động tiết học, 
người dạy phải gửi những yêu cầu cần thiết của mình lên cấp quản lí, đồng thời là sự 
quan tâm đáp ứng kịp thời của các cấp quản lí.
 Trên đây là những vấn đề tồn tại trong thực tế giảng dạy, vì vậy tôi đã tìm ra 
một số phương hướng nhằm phát triển kĩ năng học phân môn thường thức mĩ thuật 
cho học sinh các khối 6,7,8,9 thêm yêu thích và tìm hiểu về lịch sử trong nước cũng 
như thế giới. thuật đều tự tay chuẩn bị và làm ra. Nhất thiết phải có các loại tranh ảnh, các bức 
tranh tiêu biểu, liên quan đến kiến thức chính của bài bởi vì ở lứa tuổi THCS, các em 
vẫn còn rất hiếu động và tò mò. Khi giáo viên nêu ra một kiến thức nào đó mà có 
tranh ảnh kèm theo thì các em sẽ chú ý đến lời giảng của giáo viên hơn đồng thời các 
em cũng tin tưởng giáo viên hơn. Bên cạnh đó việc xen kẽ các hình ảnh vào trong giờ 
học sẽ giúp các em đỡ nhàm chán và mệt mỏi.
 • Xây dựng kế hoạch giờ học
 - Xác định số lượng thành viên nhóm phù hợp với từng phương pháp dạy học 
khác nhau. Có thể 1 nhóm là một tổ, là 3-5 em hoặc thực hiện cá nhân. Khi lập nhóm 
thực hiện theo tiêu chí bốc thăm hoặc chia theo tổ.
 - Tổ chức lớp học sao cho đạt được hiệu quả tiết học theo bài hoặc theo chủ đề.
 - Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm, trưởng nhóm, người báo cáo, 
thuyết trình, người viết bảng phụ.
 - Điều khiển thực hiện hoạt động của các thành viên trong nhóm.
 - Ngoài ra giáo viên cũng cần phải hình dung những tình huống xảy ra ngoài dự 
kiến như thế nào để có biện pháp xử lý.
 • Hướng dẫn tiến hành giờ học
 - Giải thích các tiêu chí cần đạt được: 
 - Giải thích nhiệm vụ học tập của học sinh
 - Nâng cao hợp tác hoạt động giữa các nhóm.
 • Theo dõi và can thiệp
 - Giáo viên đi một vòng quanh lớp để xem thử các em đã hiểu yêu cầu hoạt 
động và hướng thực hiện hoạt động chưa.
 - Giáo viên có thể giải thích thêm nếu các nhóm thắc mắc.
 ❖ Hoạt động của học sinh
 - Hoạt động nhóm một cách tích cực, thảo luận về nội dung, kế hoạch trong học 
tập, vạch ra phương hướng thực hiện kế hoạch đó nhằm đạt kết quả cao nhất.
 - Đoàn kết, lắng nghe ý kiến của các thành viên trong nhóm.
 - Tuân thủ theo tín hiệu điều khiển của giáo viên cũng như thay phiên nhau làm 
nhóm trưởng, thư kí hoặc người báo cáo, thuyết trình.
 - Có ý thức thái độ hoạt động nghiêm túc, tích cực.
Quy trình tiến hành các phương pháp dạy học tích cực vào trong các bài Thường thức 
mĩ thuật:
 • Hoạt động của Giáo viên:
 Xác định mục tiêu bài học: