Sáng kiến kinh nghiệm Bồi dưỡng phương pháp tự học môn Tiếng Anh

 MỤC LỤC
 Trang
A. ĐẶT VẤN ĐỀ .............................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...........................................................................................1
1.1 Cơ sở lý luận ...............................................................................................1
1.2. Cơ sở thực tiễn ...........................................................................................1
2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..............................................................................3
1. Một số kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng phương pháp tự học cho học 
sinh....................................................................................................................4
1.1. Phương pháp học bài cũ:..........................................................................4
1.1.1. Học thuộc từ mới.....................................................................................4
1.1.2. Học thuộc các mẫu câu có trong bài.......................................................6
1.1.3. Thực hành bài khóa.................................................................................6
1.1.4. Làm bài tập trong sách bài tập ..............................................................8
1.2. Phương pháp chuẩn bị bài mới ................................................................9
1.2.1 Chuẩn bị bài khóa ....................................................................................9
1.2.2. Chuẩn bị các kiến thức nền liên quan đế bài học: ................................10
1.2.3. Chuẩn bị những vấn đề vướng mắc cần hỏi thầy, cô giáo....................10
1.3. Một số hình thức tự học khác nhằm nâng cao kiến thức ngôn ngữ và 
phát triển kỹ năng giao tiếp ...........................................................................11
1.3.1. Tự học qua sách báo .............................................................................11
1.3.2. Tự học và rèn luyện qua sách bài tập nâng cao...................................12
1.3.3 Tự học trên Internet...............................................................................12
1.3.4 Tự học với bạn.......................................................................................12
1.3.5 Tự học với đĩa VCD...............................................................................13
2. Một số kinh nghiệm trong việc khích lệ, động viên ý thức tự học của 
học sinh...........................................................................................................13
2.1. Khích lệ trong giờ học.............................................................................13
2.2. Khích lệ thông qua bảng tin “My English” ...........................................14
2.3. Khích lệ trong tiết chào cờ đầu tuần ......................................................14
3. Cách thức tổ chức thực hiện.....................................................................14
3.1. Tổ chức bồi dưỡng cho học sinh ............................................................14 1/21
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài
 1.1 Cơ sở lý luận
 Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, tiếng Anh đã trở thành một 
công cụ thiết yếu mang lại thành công trong sự nghiệp, học vấn và cuộc sống. 
Khi tiếng Anh đã khẳng định được vai trò và tầm quan trọng của mình thì việc 
nâng cao chất lượng dạy học là vấn đề quan trọng hàng đầu. Như vậy nhiệm vụ 
của mỗi thầy cô giáo là phải đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng 
dạy và học tiếng Anh trong các trường phổ thông.
 Hiện nay ngành giáo dục đã và đang không ngừng đổi mới các phương 
pháp giảng dạy trong các trường phổ thông và trung học cơ sở. Đổi mới phương 
pháp gắn liền với thực tiễn, phù hợp với đối tượng học sinh, nhằm phát huy 
được khả năng tích cực, chủ động của học sinh trong quá trình lĩnh hội tri thức. 
Hàng năm có rất nhiều cuộc hội thảo về các phương pháp dạy học mới, dạy học 
tích cực được áp dụng rộng rãi nhằm mang lại hiệu quả học tập tốt nhất cho học 
sinh từ cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo và Phòng Giáo dục 
và Đào tạo. Và gần đây nhất là cuộc hội thảo “Nâng cao chất lượng dạy học môn 
tiếng Anh trong trường THPT và THCS”.
 1.2. Cơ sở thực tiễn
 Tiếng Anh là một môn học khó. Học tiếng Anh đòi hỏi thời gian, sự kiên trì 
và mức độ vận dụng của người học trong thực tiễn; đòi hỏi người học phải có 
thái độ đúng đắn, xác định rõ mục đích của việc học để nỗ lực đạt đến mục tiêu 
đã định sẵn. Ngoài ra phải có sự đam mê, luôn luôn muốn khám phá, luôn luôn 
tận dụng mọi cơ hội để có thể học hỏi và luyện tập trong cuộc sống hàng ngày.
 Với phương pháp cũ, giáo viên là người chủ động giảng giải và đưa ra 
những kiến thức của bài học một cách áp đặt, còn học sinh thụ động lĩnh hội 
những kiến thức đó. Giáo viên cũng chưa chú ý quan tâm đến việc học sinh tiếp 
nhận kiến thức đó như thế nào, học sinh có ghi nhớ được kiến thức đó và vận 
dụng vào thực tiễn cuộc sống hay không. Vì thế đổi mới phương pháp là rất cần 
thiết. Đổi mới phương pháp dạy học chính là phát huy tính tích cực, chủ động, 
sáng tạo của học sinh. Dạy học trú trọng rèn luyện phương pháp và phát huy 
năng lực tự học của học sinh. Trong phương pháp dạy học tích cực, việc rèn 
luyện phương pháp học tập cho học sinh được coi không chỉ là biện pháp nâng 
cao hiệu quả giáo dục mà còn là mục tiêu dạy học.
 Thực tế, các em học sinh ở trường THCS phải học rất nhiều môn học nên 
việc đầu tư thời gian cho mỗi môn học sẽ không nhiều. Vì vậy, nếu học sinh 3/21
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Trong các phương pháp học tập thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu rèn 
cho người học có được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo 
cho họ lòng ham học, khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi con người và kết quả 
học tập nhân lên gấp bội.
 Tự học sẽ đem lại những gì cho người học? Tự học sẽ mang lại cho các em 
rất nhiều thứ:
 - Tinh thần chủ động trong học tập và rộng hơn là trong cuộc sống 
 - Khả năng xoay sở, giải quyết vấn đề 
 - Khả năng nhìn nhận vấn đề 
 - Khả năng tư duy sáng tạo 
 - Tính tự giác cao 
 - Niềm hứng thú, say mê 
 - Khả năng lường trước các tình huống 
 - Sự tự tin 
 - Vốn kiến thức rộng 
 - Khả năng hiểu biết chuyên sâu về một lĩnh vực 
 - Tính năng động 
 Đối với các môn học thì việc tự học rất quan trọng. Đặc biệt là Ngoại ngữ- 
tiếng Anh, các em không chỉ tự học ở nhà sau tiết học trên lớp mà tự học ngay 
cả trong tiết học có sự hướng dẫn của giáo viên và tự học vào lúc rảnh rỗi.
 Hầu hết học sinh trong học tập đều thiếu phương pháp học, không nắm 
được trọng tâm bài, học tràn lan nên rất dễ quên. Khi đã quên thì học bài cũ như 
mới, mất nhiều thời gian. Vì thế giáo viên cần phải giúp các em có được phương 
pháp học tập, lúc đầu các em sẽ cảm thấy khó, nhưng khi quen rồi cảm thấy rất 
tự tin khi đến lớp. Thời gian dành cho việc tự học ở nhà là rất quý, nếu vận dụng 
được thì tốt rất nhiều.
 Học sinh lớp 6 khi bắt đầu làm quen với môi trường học mới, các em 
không khỏi bỡ ngỡ trước những vấn đề mới, với những môn học mới và đặc biệt 
là lượng kiến thức quá lớn so với chương trình ở tiểu học. Mặc dù các em cũng 
đã được học môn tiếng Anh ở bậc tiểu học, nhưng chỉ dừng lại ở sự nhận thức 
các vấn đề, còn vận dụng thực hành và giao tiếp vẫn còn chưa thành thạo. Việc 
học bài ở nhà của các em còn hạn chế, việc tự học còn chưa có. Như vậy các em 
cần được trang bị những phương pháp cơ bản nhất về phương pháp tự học. Là 
một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn tiếng Anh của trường THCS, tôi 
nhận thấy việc cần thiết là phải giúp các em học sinh lớp 6 có được phương 
pháp tự học môn tiếng Anh ngay từ những ngày đầu tiên của năm học. 5/21
Cách 2: Sử dụng bút đánh dấu để làm nổi bật từ mới trong các bài hội thoại hoặc 
đoạn văn.
 VINABRITA SCHOOL is an international
 school for students from year 1 to year 12.
 It has big buildings and modern equipment.
 Every day, students learn English with
 English speaking teachers. In the afternoon,
 they join many interesting clubs. They play
 basketball, football and badminton. Some
 creative students do drawings and paintings
 in the art club.
 Cách 3: Hãy để trí tưởng tượng của các em được thoả sức phát triển. Hãy 
hình dung hình ảnh và tình huống mà em được học từ trên lớp hay từ sách báo 
một cách sinh động và thú vị nhất em tưởng tượng được ra trong đầu. Tưởng 
tượng và liên tưởng càng hay bao nhiêu, em càng nhớ từ bấy nhiêu.
 Ví dụ: + Khi học unit 2. My home. Có các từ mới về chủ đề đồ đạc trong 
nhà, khi học xong các từ đó, về nhà các em sẽ tưởng tượng ra từ tiếng Anh khi 
nhìn thấy các đồ đạc trong nhà.
 Cách 4: Viết từ mới với nghĩa, phiên âm (nếu từ khó phát âm), cách sử 
dụng, có ví dụ minh họa vào sổ ghi chép từ và học thường xuyên, cố gắng vận 
dụng trong giao tiếp để ghi nhớ lâu.
 THE SCHOOL THINGS
 sharpener ruler
 calculator textbook
 rubber pencil case
 compass schoolbag
 bicycle notebook
 pencil
 Cách học có thể như sau:
 - Lúc đầu đọc cả phần từ tiếng Anh và nghĩa tiếng Việt tương ứng, cố gắng 
ghi nhớ nghĩa tiếng Việt.
 - Che phần nghĩa tiếng Việt, đọc phần tiếng Anh, kiểm tra xem mình đã 
nhớ nghĩa tiếng Việt chưa. 7/21
để giúp các em vận dụng những kiến thức được học vào thực tế giao tiếp? Đó là 
phải tạo cho các em có nền tảng cơ bản từ những bài hội thoại có trong sách giáo 
khoa, sau đó các em sẽ phát triển theo từng tình huống cụ thể.
 a. Yêu cầu khi thực hành bài khoá vừa được học trên lớp:
 - Thực hành luyện tập bài hội thoại một cách tự nhiên
 - Tóm tắt/ kể lại nội dung bài khoá.
 - Hỏi đáp về nội dung bài khóa
 - Tạo một đoạn hội thoại tương tự.
 b. Cách thực hiện:
 - Luyện tập bài hội thoại có thể giúp cho khả năng phát âm của mình tốt 
hơn. Khi đọc cần chú ý trọng âm và ngữ điệu của câu. Tự mình đóng các vai 
trong bài hội thoại, nếu có thể nên kết hợp với bạn bè hoặc anh chị em để thực 
hiện. Tập cho mình những thói quen trong giao tiếp như: tự tin, thể hiện sự quan 
tâm đến người mình đang giao tiếp, nếu một mình đóng vai thì sẽ đứng trước 
gương để thực hiện. Trong điều kiên cho phép, nên thu âm của mình vào và phát 
lại sẽ nhận ra cái được và chưa được.
 - Để tóm tắt hoặc kể lại nội dung bài khóa giáo viên cần hướng dẫn các em 
hiểu nội dung chính của bài sau đó vận dụng kiến thức của mình để diễn đạt lại. 
Chú ý những thay đổi cần thiết.
 + Chuyển đổi các đại từ (I/You -> He/She, my/your -> his/her, me -> 
her/him..)
 + Chia động từ cho phù hợp với chủ ngữ mới. (I play -> He plays.)
 - Trong quá trình học trên lớp các em đã tham gia trả lời các câu hỏi của 
bài khóa. Tuy nhiên sẽ có những câu hỏi các em chưa tự trả lời được, vì vậy cần 
hướng dẫn các em khi về nhà phải tự mình trả lời lại các câu hỏi đó với mục 
đích ôn lại bài và rèn kĩ năng đọc hiểu, từ đó giúp các em hiểu nội dung bài sâu 
hơn, nhớ lâu hơn.
Ví dụ:
Phuc:This is a great idea, Duong. I love picnics!
Duong: Me too, Phuc. I think Lucas likes them too.
 (Dog barks)
Phuc:Ha ha. Lucas is so friendly!
Duong: Can you pass me the biscuits please?
Phuc:Yes, sure.
Duong: Thank you. What are you reading, Phuc?
Phuc:4Teen. It’s my favourite magazine!