Đề cương SKKN Rèn kĩ năng làm bài văn kể lại một trải nghiệm của em cho học sinh Lớp 6 - CTGDPT2018

 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 Năm học 2021-2022 việc dạy học Ngữ văn chương trình GDPT 2018 được 
áp dung ở bậc THCS cho học sinh lớp 6 với mục tiêu giúp học sinh phát triển 
toàn diện các phẩm chất và năng lực. Từ thực tế đó, tiến trình dạy học cũng có 
nhiều thay đổi về cả nội dung chương và phương pháp. 
 Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 theo chương trình GDPT 2018 được thiết kế 
nội dung theo chuỗi hoạt động đọc, viết, nói và nghe kết nối chặt chẽ với nhau ở 
mỗi bài học. Như vậy cùng với quá trình đọc hiểu các văn bản, học sinh còn 
được thực hiện kết nối hoạt động viết, nói và nghe. Trong chuỗi hoạt động đó thì 
hoạt động viết đóng vai trò quan trọng, viết không chỉ kiểm tra xem các em lĩnh 
hội kiến thức, khả năng cảm nhận văn chương, sử dụng ngôn ngữ, cách diễn đạt 
mà còn rèn học sinh kĩ năng nhận diện và làm tốt các kiểu bài tập làm văn. 
 Ở chương trình SGK học kì 1- lớp 6 mới, học sinh đã sớm được tiếp xúc 
với nhiều kiểu văn bản, trong đó kiểu văn bản tự sự: “Viết bài văn kể lại một 
trải nghiệm của em” là dạng bài viết quan trọng đóng vai trò chủ chốt trong 
chương trình kì 1, là hoạt động làm tiền đề để các em thực hiện tốt kĩ năng nói 
và nghe. 
 Song từ thực tế giảng dạy của bản thân cũng như việc đi dự giờ đồng nghiệp tôi 
thấy rằng tiến trình dạy học ở các tiết dạy viết đối với kiểu bài: “Viết bài văn kể lại 
một trải nghiệm của em” chưa thực sự có hiệu quả, GV vẫn còn lúng túng trong các 
khâu thực hiện. Học sinh còn mơ hồ chưa nắm chắc kĩ năng làm bài, chất lượng bài 
viết qua các lần kiểm tra còn thấp. Vì những lí do trên tôi mạnh dạn thực hiện nghiên 
cứu biện pháp: “Rèn kĩ năng làm bài văn kể lại một trải nghiệm của em cho học 
sinh lớp 6- CTGDPT2018” 
 II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
 - Đọc, nghiên cứu tài liệu 
 - Trao đổi với đồng nghiệp. 
 - Tổng hợp phân tích, đánh giá, đúc rút qua thực tiễn dạy học. 
 PHẦN II: NỘI DUNG 
 I. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ 
 1. Cơ sở lý luận 
 - Thứ nhất, dựa trên những thay đổi cơ bản về nội dung môn Ngữ Văn 2018; 
 - Thứ hai, dựa trên dạy học chủ đề là để hình thành và phát triển các kỹ năng đọc, 
viết, nói và nghe, đáp ứng các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực. 
 1 d.Những nội dung của dạng bài kể lại một trải nghiệm của em 
 - Trải nghiệm vui vẻ, hạnh phúc, đáng nhớ: Kỉ niệm với người thân trong 
gia đình (ông, bà, bố, mẹ, chị...); kỉ niệm với bạn bè, thầy cô....( một lần kết bạn, 
bữa tiệc sinh nhật, đạt kết quả cao trong học tập...) 
 - Trải nghiệm buồn, tiếc nuối: Một lỗi lầm của bản thân; sự việc em đã gây 
ra khiến bố mẹ, thầy cô buồn phiền; gia đình chuyển nhà; hiểu lầm một người 
hoặc bị người khác hiểu lầm; chia tay thầy cô, bạn bè... 
 Sau khi cung cấp những nội dung cần thiết của văn kể lại một trải nghiệm 
của em tôi thực hiện giải pháp để giúp học sinh làm tốt bài viết. 
 2. Một số giải pháp giúp học sinh có kỹ năng làm tốt bài văn tự sự kể 
lại một trải nghiệm của em 
 2.1.Hướng dẫn học sinh kĩ năng nhận diện đề bài 
 Các dạng đề kể về trải nghiệm của bản thân thông thường có 2 dạng: 
 a. Dạng đề cụ thể: Là dạng đề nêu rõ yêu cầu, nội dung và đối tượng kể. 
 Ví dụ 1: Bằng tất cả tình yêu và sự kính trọng đối với mẹ, em hãy viết bài 
văn kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ 
 Ví dụ 2.Từ những trải nghiệm thực tế cuộc sống trong tình bạn, em hãy viết 
bài văn kể lại kỉ niệm sâu sắc với một người bạn của mình 
 -> Căn cứ vào yêu cầu, nội dung và đối tượng kể được nêu ra ở đề bài, hồi 
tưởng một trải nghiệm đã qua rồi kể 
 b. Dạng đề mở: là dạng đề chỉ yêu cầu kể một trải nghiệm của bản thân mà 
không nêu nội dung và đối tượng kể. 
 Ví dụ: Em hãy kể một trải nghiệm đáng nhớ nhất của em 
 ->Với dạng đề này, học sinh tùy ý lựa chọn đề tài, nội dung trải nghiệm (vui 
vẻ, hạnh phúc hay buồn, nuối tiếc) và đối tượng kể: Trải nghiệm đó xảy ra có 
liên quan đến người thân trong gia đình (ông, bà, bố mẹ...) hoặc với bạn bè, thầy 
cô... nhưng phải là trải nghiệm ấn tượng và đáng nhớ nhất. 
 2.2. Hướng dẫn kỹ năng viết bài văn kể lại một trải nghiệm 
 Bước 1. Chuẩn bị trước khi viết 
 a. Lựa chọn đề tài: Để xác định được đề tài, em có thể hồi tưởng lại những 
trải nghiệm đã qua. Đó có thể là: 
 + Một trải nghiệm vui vẻ, hạnh phúc. (Ví dụ: Kết bạn mới, một chuyến du 
lịch có ý nghĩa, một bữa tiệc sinh nhật, một thành tích hay chiến thắng, một lần 
em giúp đỡ người khác hay được người khác giúp đỡ...) 
 + Một trải nghiệm buồn. (Ví dụ: Tiếc nuối khi chia tay một người bạn, hiểu 
lầm một người khác, một lần mắc lỗi...) 
 3 Đây là một giải pháp rất thiết thực, giúp HS nâng cao hiệu quả làm bài văn 
kể lại một trải nghiệm của em trong chương trình Ngữ văn 6 – tập 1. 
 3. Khả năng phát triển, mở rộng, vận dụng của đề tài 
 Khi nghiên cứu đề tài này, tôi đã chú ý đến tất cả các đối tượng học sinh từ 
giỏi, khá đến học sinh trung bình, yếu, kém tại trường THCS Hội Sơn. Vì thế đề 
tài có thể áp dụng với tất cả các đối tượng học sinh trong trường học ở các vùng 
miền khác nhau. Có thể nhân rộng trong các trường trung học cơ sở, giáo viên, 
học sinh đều có thể áp dụng trong giảng dạy bộ môn Ngữ văn cấp THCS. 
 Khi nghiên cứu đề tài này, tôi đã chú ý đến tất cả các đối tượng học sinh từ 
giỏi, khá đến học sinh trung bình, yếu, kém tại trường THCS Hưng Bình. Vì thế 
đề tài có thể áp dụng với tất cả các đối tượng học sinh trong trường học ở các 
vùng miền khác nhau. Có thể nhân rộng trong các trường trung học cơ sở, giáo 
viên, học sinh đều có thể áp dụng trong giảng dạy bộ môn Ngữ văn cấp THCS. 
 IV. MINH CHỨNG 
 1. Kết quả khảo sát học sinh: 
 2. Trong giờ học văn tự sự kể chuyện trải nghiệm tại lớp 6A 
 3. Kết quả các bài kiểm tra cuối kỳ 1: 
 PHẦN III. KẾT LUẬN 
 Trên đây là biện pháp Rèn kĩ năng viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em 
cho học sinh lớp 6 - CTDGPT2018 bản thân tôi đã áp dụng thực hiện trọng học 
kì 1 của năm học 2021-2022 đã đạt được kết quả thiết thực. 
 5